लोकशाहीच्या बुरख्याखाली------

खेडी वेडी
अजूनही मारताहेत गिरक्या
स्वतःभोवतीच.
त्यांच्या गिरक्या संपत नाहीत
दिवस पालटत नाहीत
विकास काही होत नाही
दारिद्र्य,दैन्य,अद्न्यान,
अंधश्रद्धा,बेकारी, बेरोजगारी
यांचाच धुडगुस
हैदोस यांचा--
सट्टा,दारू,जुगार
वेश्यांचा नंगा नाच
तमाशातील गण गौळणी
यांच्याच भोवती अजूनही
गिरगिर गिरगिर
फिरताहेत ती
दुःख,दैन्य त्यांचं संपत नाही
जात, धर्म, पंथांचं जोखड
निघत नाही.
स्वातंत्र्य,समता, बंधुत्व
या तत्वांचा ध्वज फडकत नाही.
लोकशाहीच्या बुरख्या खाली
पूर्वीची सरंजामदारीच
आजही टिकून आहे.

हाच त्यांचा सामुहिक उपक्रम असतो---

सायंकाळी झोपडीत
धूम गर्दी असते
 स्वस्त दारूसाठी 
उद्ध्वस्त मनाचे,
बेपर्वा,बेदरकार,
बेफिकिर,तरूण
तिथंच झुंबड करतात

मधुशाला क्षणोक्षणी
बदलते रंग.
पिणारांना भान नसते
प्रत्येक जण
पहिल्या धारेचा
जोरदार माल मागतो.

जळजळ घशाजवळ
चिमुटभर मिठाची पुड
बोंबिलाचा तुकडा
शेव चुरमुरे
तिखट हिरव्या मिरच्या
कांद्याच्या उग्र फोडी.

प्रत्येक जण  येतांना
खूपखूप घाईत दिसतो
एकदा बैठक बसताच
आता माझी
एवढं थोडं
गोड आग्रह.

झिंगतात सारे
विसरतात घरे दारे
पत्नी पोरे
तर्र होऊन
लोळतात तिथेच.

मनं त्यांची सैल होतात
भराभर शब्द येतात
हातही उचलले जातात
बाचा बाची शब्दाशब्दी
उद्धार जन्मदात्या आईचा
बापाचा,इतरांचाही करतात ते

हाच त्यांचा
सामूहिक उपक्रम असतो
यातच त्यांना
पुरुषार्थ,पराक्रम दिसतो!

एकच तू करायचं-----

तू म्हणशील तर----
काहीही करीन मी
शिंगं आणीन सशाला
कंठ आणीन कावळ्याला
हवं तर----
गाढवालाही करीन शहाणा
बैलांना करीन राजे
तू सांग--
सांग अन् पाहा
करतो काय गमती जमती
कुणी म्हणे प्रियेसाठी
आणलं होतं आईचं काळीज
मी मात्र तुझ्यासाठी
आणीन अंड्याची भजी
हवंतर चतुरिके,
कोंबडीला घालीन कंठस्नान
वरून खायला देईन पान
पण गडे
एकच एक
एक तारीख
एकदाच येते
एका ग महिन्यातून
तेव्हां---
एकच तू करायचं
काढून मनातली खुळं
अहो, आणायचं एवढंच
एवढंच सांगायला विसरायचं
ऐकलं का ?

तंत्र व यंत्र युगाची हीच का प्रगती ?

इथं तिथं सर्वत्र
अशाच मुद्रा
वरुन हसऱ्या
आतून दुखऱ्या

मनातलं कुणी सांगत नाही
सांगतो तसं असत नाही
लेप मात्र सोनेरी,तकलुफी
बेगडी

जीवाला जाळणारे,छळणारे
असतात बोल
माधुर्याचं कवच लेवून
येतात पुढे

अशाच मुद्रा,अभद्रा
इथं तिथं सर्वत्र
ईर्ष्या ,द्वेष, असुया
यांचीच पिलावळ
वाढतेय सारखी
लपवालपवीच साऱ्यांची

प्रेम,स्नेह,सहकार्य,
गेलं कुठे ?
कुणास ठावूक?
क्षणात,विनाविलंब,नचुकता
मुद्रेतून होतात प्रगट
भाव सारे़

करावीशी वाटते घृणा
मन मात्र म्हणतं
करावी दया,करुणा
शक्य नसेल तर उपेक्षा
हाच उरतो एकमेव उपाय

हसरं ,निरामय,सर्वांना
हसवणारं,सुखवणारं
माणसांचं विश्व गेलं कुठे?
कळेना कुणाला कुणाला
उद्योगी तंत्र व यंत्र युगाची
हीच का प्रगती,सभ्यता,
नव मानवता?

बाल्य ----

हसतात मुले
काट्यात फुले
क्षणोक्षणी
कांती खुले
निष्पाप
निर्मोही
स्वानंदी
स्वच्छंदी
सुखवणारी
हसवणारी
लोभस.

निखालस
मऊमऊ
गोड स्पर्श
फुलांचा
मुलांचा
सहवास
सुखाचा.

बाल्य निरागस
क्षणभर हसणं
क्षणभर रुसणं
क्षणात रडणं
नको ते मागणं
आहे ते फेकणं
नाही ते मिळताच
किंचित हसणं
क्षणार्धात---
दूरवर भिरकावणं
हातातलं खेळणं

मी-- मीच--माझ्यासमही मीच

मी---
मीच---
माझ्या समही मीच
स्वयंभू
स्वतंत्र
स्वाधीन संपूर्ण व्यक्तीमत्व!
सर्वात उठून दिसणारं

लोभस उठणं बसणं
बोलणं चालणं
सारं काही वेगळं
माझं मीपण

कुणीही कधीही
नाही केली बरोबरी
अनंत जन्म झाले तरी
मी---
मीच---
माझ्यासमही मीच .

रोज रोज मरून मी-----

जगतो ?
छेः रोजच मरतो
हजारदा.
कसलं जिणं
लाजिरवाणं,लांच्छनास्पद
बापुडवाणं.
नाचतात पुढे पुढे रोजरोज
यमदूत जिवंत
भिववतात,भितो मी
उंदरागत लपतो बिळात
जगण्याच्या भीतीनं
निरर्थक खटाटोप.
कळतं
कळतं पण वळतं कुठे?
रोजरोज मरून मी
अजूनही जिवंतंच
हेच आश्चर्य!
--

मी क्षणजीवी---

मी कण आनंदाचा
मी क्षण आनंदाचा

मी न कुणाचा
कुणी न माझे
तरीही मी सर्वांचा

कणा कणाने
विश्वही बनते
मी विश्वाचा निर्माता

क्षणा क्षणाने
विश्व बदलते
मीही बदलतो

एकच क्षण
कधी स्थीर न असतो

मी क्षण जीवी
तरीही विजयी
चिरंजीव पण

ठसा राहातो
माझ्या अस्तित्वाचा

तहान बिलकुल भागत नाही---

झुळझुळ झुळझुळ
जीवन धार मंजुळ नाद
       तृषार्त मी
सरसर सरसर
गार पाणी पायाखालून
        वाहातंय
ओला ओला पाणावलेला
काठावरला दगड काळा
शून्य मन, नजर शून्य
        शुष्क ओठ
तहानलेला जिवडा वेडा
धारेकडेच पाहातोय
ओंजळ धारेत जात नाही
ओठ ओले होत नाहीत
आग काही थांबत नाही
तहान बिलकुल भागत नाही

सोनपंखी डोळे माझे---

तुझं बोलणं---
तुझं बोलणं मधाळ
हृदयाच्या गुंफेतून
येतात बोल
न्हालेले अमृतात.
सर्वत्र भिरभिरतात
रंगी बेरंगी,स्वानंदी
शब्दरूपी पांखरं.

जिवडा माझा रंग वेडा
रंग हाती येत नाही
गंध मात्र दरवळतो
पळपळ पळतो मी
बेबंद होऊन मागे मागे
धावणं काही संपत नाही.
हीच तुझी शिवाशिवी,
लुकाछिपी.

लुब्ध मी,स्तब्ध तू
रिक्त मी,पूर्ण तू
तृप्त तू, अतृप्त मी
तहान अजून भागत नाही

तू मात्र बोलतोस
बोलता बोलता अचानक
बदलतो सूर.
होतोस दूर

सोनपंखी डोळे माझे
शोधतात तुला
तू हाती येत नाहीस
शोध काही थांबत नाही

शोधता शोधता डोळेच
कुठेतरी हरवतात
गमावून अस्तित्व
डोळे तूच होतात
अगम्य बोल बोलतात.

तुझं हसणं----

तू हसतोस तेव्हां----
लाख लाख चांदण्या हसतात.
तुझं हसणं दिलखुलास
सर्वांना सुखवणारं,फुलवणारं
हृद्तंत्रीच्या तारा छेडणारं

हसणं तुझं कळतं ज्याला
तोही  हसतो,
कळत नाही ज्याला
,तोही हसतो.
असं हसणं निर्हेतुक,
जिवंत,नव जीवन देणारं
तुझं हसणं सुगंधी

माझं हसणं तकलुफी,
बेगड लावलेलं,
इतरांना छळणारं,झोंबणारं,
माझं हसणं कांटेरी,विषारी

क्षणोक्षणी हसून

ताऱ्यातून वाऱ्यातून,
चांदण्यातून ,फुलातून,
मुलामुलीतून
,गीतातून, नृत्यातून
 नाट्यातून,संगीतातून
नदी नाल्यांच्या प्रवाहातून
ढगातून,कळ्यातून ,
तळ्याच्या मंद नादातून
हसवतोस सर्वांना

हीच तुझी नवलाई
तू अशरीरी
मी मात्र ---
शरीरातील शिरशिरी.

अहं छे,सोsहंचा साक्षात्कार होतो

डोळे तुझे स्वच्छ आरसा
निर्लेप अलिप्त.
दाखवतो मला सर्वांना
खरं आपलं रूप सुप्त.
काम,क्रोध,मद,मोह
तुला पाहून होतात गुप्त.
पापण्यांच्या बांधांचे बंध तोडून
वाहातात स्नेह नद्या सुप्त.
डोळ्यातून माझ्या
तुझ्याकडे पाहाता,पाहाता.

तुझ्या नजरेतून
पाझरणाऱ्या स्नेहाचं पान करताच
अघटित घटना घडून येतात
अद्भूत रासायनिक क्रियेने
शारीरिक,मानसिक,दृश्य,अदृश्य
सारे रोग
धूम पळून जातात

निर्मल शरीरातून तुझाच नाद
घुमू लागतो
अहं छे ,सोsहंचा साक्षात्कार होतो.

संत सज्जनांचा करावा संग

संत सज्जनांचा
करावा संग
राहावे दंग
संकीर्तनी

संत दाखविती
मार्ग  उद्धाराचा
सुगम सोपा
तुम्हां आम्हां

संत समाधानी
नित्य अवधान
ठेवती  चरणी
 ईश्वराच्या

नाम ईश्वराचे
गोड  गोड घेती
प्रभुशी जोडती
नाते अपुले
२_____२

अनादी  अनंत
आहे भगवंत
जळी, स्थळी त्यासी
पाहाती संत

साक्षात्कार होता
वैराग्य  येते
मन हे रंगते
रंगीं   त्याच्या

देहभाव जातो
ब्रह्मभाव  येतो
उठती  हृदयीं
आनंद तरंग

मागणे  नुरते
भोगणे संपते
सुख शांती लाभते
भ्रांत  जीवा

काम ,क्रोध लोभ
सारे  लोपतात
विरुन जाती
द्वेेष  दंभ

 

विधानसभेत,लोकसभेतही---

विधानसभेत,लोकसभेतही
शब्दांचा खेळ चालतो.
निकोप चर्चा दुर्मिळ
विरोधासाठी विरोध
माझेच म्हणणे खरे
म्हणून
मतांसाठी जनभावना
भडकावल्या जातात
लोकशाही तत्वांना
मूठमाती दिली जाते
लोकहिताचा बुरखा
पांघरून राष्ट्रहितालाही
तिलांजलि दिली जाते
चतुर नेते शब्दफेकीत
तरबेज असतात
पक्षहितासाठी
राष्ट्रहिताची उपेक्षा
केली जाते
मतांवर लक्ष ठेवून
छुप्या चाली
चालल्या जातात.
मोर्चे काढले जातात
संकुचित विचार
प्रसृत  करून
जनभावना भडकावल्या
जातात
अंतस्थ हेतू केवळ व्होट ब्यांक
वाढवणे हाच दिसून येतो
आम्ही खरे देशभक्त म्हणून
स्वतःवरून आरत्या
ओवाळल्या जातात

बेपर्वा नेत्यांची फौज सर्वत्र
वाढते आहे
कधी नव्हे एवढी जनजागृती
व्हायला हवी
नेत्यांच्या उक्ती व कृतीची
चिरफाड करून
सत्य काय ते समजून घ्यायला
हवं
अन्यथा विषमता,दारिद्र्य
बेकारी ,बेरोजगारीची
बेसुमार वाढ होतच राहील. 

म्हणून सारे म्हणतात---तुझाच अंश मी

तू मी,मी तू,
खरा तू, खोटा मी
खरा खरा,खरा मी
खोटा खोटा,खोटा तू
तू मी,मी तू
दोघेही खरे
खरे खरे खरे दोघेही
तू मी ,मी तू
दोघेही खोटे
खोटे खोटे खोटे दोघेही
तू मी,मी तू
न उकलणारं कोडं
अगम्य,अतर्क्य
तरीही ---
माझ्या तुझ्या
तुझ्या माझ्या संबंधात
अनेक
तर्क वितर्क
कुतर्क
मला तुला,तुला मला
अजून कुणी जाणलं नाही.
सगळेच खोटारडे
बहरूपी तमासगीर
हवं ते बोलत नाहीत
खरं खोटं ,खोटं खरं
सारीच गंमत
गु्ंता विचित्र,
न सुटणारा,अनादि अनंत
तू मी मी तू
साराच काथ्याकूट
दोघेही अलिप्त राहून
पाहातोय गंमत तमाशा
खरं म्हणजे तू मी ,मी तू
खरे राजकारणी
हवं ते बोलतो,नको ते करतो
बोलतो तसं करत नाहीत
करतो तसं बोलत नाहीत
दोघांची एकच रीत
तऱ्हा एकच.

म्हणून सारे म्हणतात
तुझाच अंश मी.

वाs ,मम्मी,वेल डन्----

भरत खुळा रामाचा भाऊ
नको म्हणे मज ते सिंहासन
त्यावर रामाचा अधिकार
म्हणून आईचा धिक्कार
माता नच तू वैरिण माझी
असे म्हणाला तो जननीला
आजचा भरत म्हणालाअसता---
वाs खूब,फार छान
मम्मी,गुड्,वेल डन्
महान तू महान मी
दशरथ गेला ठीक झालं
एक दिवस मरायचाच
मरण टळलं कुणाला?
होता हा म्हातारा
गीतेत सांगितलंय
जन्म त्याला मृत्यू निश्चित
हवं तर ----
तू सांग
करीन छळ कौसल्येचा,
सुमित्रेचा इतरांचा
तुझ्यासाठी कुणालाही
देईन काढून राज्या बाहेर
स्रियश्चरित्रम् कळलं आज.
माझी तू महा देवता
मागेन हेच देवापाशी
जन्मोजन्मी
हीच आई दे मजशी
हित माझं पाहाणारी
भलं बुरं चिंतणारी
माझ्यासाठी इतरांचे
न्याय्य हक्क लाथाडणारी"

आपल्याच तोंडात मारून घ्यावं--लोकांना वाटलं

त्यानं पाहिलं तिच्या कडे
तिनं पाहिलं त्याच्या कडे
गुलाबी गाल,हास्य रेखा
तांबुस ओठ,ओघळले मोती
कबुतरं दोन मीलनोत्सुक---लोकांना वाटलं
अवखळ वारा,मिश्किल पदर
फडफड फडफड फडफडणं
रुमालाचं रागावून दूरदूर पदर
प्रथम ग्रासे मक्षिकापातः --- लोकांना वाटलं

तो जवळ,ती जवळ
हातात हात
लपेटणार वेल झाडाशी----लोकांना वाटलं
सुटली पुडी,सैल दोरा
भेळ चिवडा
कांद्याच्या फोडी
वाsछान बहोत खूब----लोकांना वाटलं
त्याच्या हाती चिवडा
तिच्या हाती चिवडा
खुदकन हंसणं
त्याचं साथ देणं
एकमेकांना भरवणं
घास देणं
डाव खूपच रंगणार----लोकांना वाटलं

तेवढ्यात---
एक चिमुरडी,बिजली जणु
आली.पांढऱ्या साडीवर
मातकट नक्षी  ,झाली
विस्फारलेले डोळे
रोखलेल्या भिवया
कपाळावर जाळं
रंगाचा भंग  झाला----लोकांना वाटलं
मिचमिच मिचमिच
ठराविक हातवारे
थोडीशी खसखस
मरगळलेल्या माना
मागेच राह्यल्या
चेहरे आंबट
काडे चिराईत प्याल्या गत

कानावर शब्द------
बॉंब स्फोट
"मामांची पाठ
शिलकेतला कागद कोराच का ठेवायचा?"
आपल्याच तोंडात मारुन घ्यावं--लोकांना वाटलं

गुलाबी पत्र---

तरल वाऱ्यानं
आणला चुरगाळलेला कागद एक.
रंग गुलाबी,छोटा कपटा
गरगर फिरत पडला दाराशी एकाकी.
दुपारची वेळ.कडक ऊन.
उगीचच गेले डोळे फिरायला बाहेर.
तिथून निघाले तीक्ष्ण शर दोन.
शिरले डोळ्यात.
मिटले गपकन.

तरळल्या अनेक मुद्रा क्षणात त्या.
असंख्य फिरलीत गरगर गुलाबी पत्रं
निळी,फिक्कट,काही पिवळी
,हलक्या रंगाची.
अक्षरं मोतीदार.

कमलाक्ष बोलके मिचकावले कुणीतरी
काळ्याभोर पापण्यातून
ठिबकणाऱ्या शाईनं लिहिलेलं
खारट पत्र शेवटचं आठवलं.
स्तंभित मी.

उचलला कपटा न् पाहिलीत अक्षरं
कसलं काय?
धुंद वास.
कुठलासा उग्र दर्प
परदेशी अत्तराचा
तीनचार सोनेरी केस
बस् काहीच नाही.

कुणीतरी तारुण्याच्या उन्मादात
मदमत्त होऊन
गाठली असेल
 मस्तानी.
काळानं कठोरपणे
कालवली असेल
माती जेवणात त्याच्या.
आठवणींची गोड खूण
सप्रेम भेट
आज मात्र वाऱ्यावर सैरभैर
तिकडे तो धंडाळत असेल कोपरा न्
कोपरा .

इकडे----
अचानक मनाचे उघडलेत कप्पे सारे
आठवला सोनेरी काळ
पिसं लावून निघून गेलेला दबरवर
असाच या कपट्या सारखा
गुलाबी, शराबी, डोळ्यांची
आठवण ठेवून मागे
मनहूस बेटा !

रोज रोज चांदण्यात-----

रात्र एक सुगंधी
चांदणं पिठोरी
उन्मादक.
मंद मंद शीत वात.
मऊ पीस तुझी शेज
डोळ्यास डोळा
अतृप्त
दूरदूर एक फूल
हलकेच साद
किनरी हाक
प्रतिसाद निबोलका

तू मुग्ध
मी अबोल
स्पर्शास स्पर्श
चिमटीस चिमटी
ओठात ओठ
बंद डोळे

श्वासात श्वास
चढ उतार
धुंद ठेका
मंद ताल
द्रुत लय
काही क्षण
एक रूप
तू मी
मी न् तू

गोड शिरशिरी
आपाद मस्तक
मधु सिंचन
आगळं सुख
परमोच्च तृप्ती

रोज रोज
चांदण्यात
तू मी
मी न् तू
दोघेच खेळगडी
धुंद होऊन
नव नवीन
खेळतो खेळ.

पाहून तिचा चेहरा----

तिरका भांग,तिरळी बाहुली
तिरकस नजर,तिरपी चाल
तिरीमिरी नेहमीचीच
मिरी वाटते डोक्यावर
याच्या त्याच्या तीच ती
तिरसट,तिखट,तिलोत्तमा

तिला वाटतं.तीच ती
एकमेवाद्वितीयम्
"तीन चोक तेरा
फिर क्या?
खाक"

पाहून तिचा चेहरा
फिरतो जीव माघारा.

स्थिरचित्त,आसनस्थ, ध्यानस्थ, पद्मपाणि, वज्रपाणि------

अजिंठा---
तरल स्वप्न
पाषाणातलं.
मधुर संगीत
धुंद गीत
धुंदीतच गायलं
त्यांनी _कलाविदांनी
हळुवार मन
तरल भाव,
दृढश्रद्धा
समर्पित वृत्ती
तिथं काळ्या पाषाणात
आकारली बुद्ध नगरी.
नितांत सुंदर
भव्य शिल्प
बोलकी चित्रे
नाना रंग
उठावदार,आकर्षक
कालौघात अजूनही
मूळचं सौंदर्य जपणारी
दया, करुणा,प्रेमाचा
आर्त संदेश देणारी
चित्रे ही.
बुद्धाच्या अनंत जन्मांच्या
 अगणित लीला,जातक कथा
सांगून जातात ती.
विस्मित मी स्मित पाहून
कालातीत भाव मुद्रा
आगळ्या,वेगळ्या
स्थिरचित्त, आसनस्थ,
ध्यानस्थ,पद्मपाणि,वज्रपाणि.

नेत्यांची मात्र चंगळ असते

सत्तेचा खेळ विचित्र असतो.
आजचा शत्रू उद्याचा मित्र
असतो.
आजचा मित्र उद्याचा शत्रू
असू शकतो
शत्रूचा शत्रू आपला मित्र
हीच नीती वापरून
लढायचं असतं.

नेत्यांची नेहमीच चंगळ असते
जनतेच्या पोळीवरचं तूप
नेते  व त्यांचे पंटरच लांबवतात
जनतेला मात्र
झुणका भाकरीवरच
भागवावं लागतं

निवडणुुकीची गंमत असते
कालचा पराभूत आजचा
विजयी असतो.
बिचारा मतदार मात्र
त्याच त्या भूलथापांना
भुलत असतो
तो स्वतः फसत असतो.
नेत्यांची मात्र चंगळ असते.

निवडणुक काळात
मत मलाच द्या म्हणून
घरोघरी प्रार्थना,
 प्रसंगी हातजोडणे,
पाया पडणेही.
विविध प्रलोभने
कर्तुम अकर्तुंम शक्ती
माझी तुमच्या कल्याणा साठी
याचना,वचने.
निवडणुक संपल्यावर मात्र
वंचना,उपेक्षा.
मतदाराला समजत नाही असं का
होतं ?
कुणी कुणाचा वाली नाही
हे  खूपच उशिरा समजतं
समजतं तेव्हां वेळ गेलेली असते
चुकीच्या माणसाला मत देऊन फसलो
याची त्यालाच नव्हे तर
सर्वांना जाणीव होते.

जी हॉं मैं विद्यार्थी हूं

जी हॉं ,मै विद्यार्थी ही हूँ

दिमागपोशी का क्या कहूँ?
फैशन का अंधा फैशनपसंद
फैशनेबल पुतला ही हूँ
क्या कहा लक्ष्य कहाँ?
कहनेवाले ने खूब कहा
कितना बडा है जहाँ
वक्त की कुछ कमी नहीं
फिक्र खाक बने तो क्या?
मैं अलमस्त मनमौजी,फक्कड
किताब उफ् सफेद भैंस
उसके बाल अक्षर मच्छर से
डसे ना लहू चूसे ना
सो अनभ्यास की जाली लगए बैठा हूँ

बडे सबेरे ऊठ, बैठ
गोता लगा ग्यान सागर में
कहते बूढे अनपढ अरसिक
क्या वे समझते मुर्गा मुझे?
करू?कुकडू कू कुकडू कू

सबेरे की मस्त हवा गहरी नींद
मीठी रूठी,छोड
कहते,राम राम रटना
राम करे इन्हे न पडे
कहींआखरी राम कहना!

मैं स्वच्छंदी,अनंत फंदी
केवल जीना जानता हूँ
सफेदपोश रहोनहीं
बगुला बनकरजियो नहीं
वा भई, खूब कही


शुचिता,पवित्रता,सभी सफेद
तो मैं भी सफेद,,मेरा विद्यालय सफेद
इसमें मेरी गलती क्या ?
जीवन तेरा रंग कैसा ?
जिसमें मिलाया वैसा
मैंभी अपने राम की
डफली बजानाजानता हूँ


नकल की दुनिया,अकल की भैंस
आज उसकी चलती हैं
सब कुछ यहाँ नकली है
मैं बेचारा! पानी में रह फिर भी न्यारा
कहो कैसे रह सकता हूँ?

अतीत क्या था? जानो
भविष्य उज्वल बनाओ-कहते
अतीत पत्थर अचल पडे है
उनमें शान न कुछ जान
मेरी शान तो देख लो

मानता हूँ सारा जहान
जैसे फूलों की मुस्कान
भौँरा बन फिरू नहीं,
क्या मधुप मैं बनूं नहीं?

चाँद सितारोंपर तहखाने
ढूंढ रहे विग्यानी स्याने
मैं तो केवल चित्र तरिका
चित्र सितारे,चहरे,मुखडे,,
कुछही धडकने,प्यार की बातें,
कुछ तराने, हँसोड गाने
जिनका अर्थ कोई न जाने,
खोज उनकीही करता हूँ
जी हाँ,हाँ,हाँ मैं विद्यार्थी हूँ
नये जमाने का नया विद्यार्थी हूँ

असेच सारे चालत असते----

आयाराम,गयाराम
यांचे कुणाला
सोयरसुतक नसते
निवडणुकपूर्व
तिकिटासाठी
भल्या भल्यांचे
नाटक असते

खुनी,भ्रष्टाचारी
यांना दिवस बरे आले
सारेच पक्ष निवडणुकीत
त्यांची मदत घेतांना
दिसतात.

निवडणुक लढाई असते
तीत सारं क्षम्य असतं.
तत्वच्युती ,अधःपात
लक्ष्यापासून  दूर जाणं
तत्वांना तिलांजली देणं
सारं शिष्टसंमत असतं
विजयासाठी हवं तसं,
स्वतःला फिरवणं
हीच शिस्त असते.

जनमताचा अर्थ
सोयीनुसार लावला जातो
कौल आमच्याच
बाजूचा म्हणणे
सारे खोटेअसते.
खोटेच दडपून खरे आहे
असेच सारे
सांगत असतात.

त्यांचीच चंगळ !!!

तेल, तूप,तिखट, मीठ
सारं सारं महाग झालं
माणूस मात्र स्वस्त
यालाच म्हणायचं विकास
बाकी सर्व झकास
सामान्यांचं रोज रोज
 मोडतंय कंबरडं
हंबरडा त्यांचा
कुणी ऐकत नाही
त्यांचा कुणी वाली नाही
स्वप्न रूपी गाजरं खाऊन
 पोटं कुणाची भरत नाहीत
बेकारी, बेरोजगारीनं
आधीच त्रस्त
घोटाळे,फसवणूक करून
सामान्यांच्या  डोळ्यात
धूळ चारून
अनुदाने लुटणारे
भ्रष्टाचारी अधिकारी,नेते
मात्र मस्त.
त्यांचीचं चंगळ!!!

सामान्यांच्या सुख दुःखाचे
नेत्यांना देणे घेणे नसते
फसवी अश्वासने देऊन
मत पदरात पाडून  घेणे
एवढेच त्यांचे लक्ष्य असते

सत्तासुंदरीची मोहिनी' अजब असते

साठी बुद्धी नाठी म्हणून
सामान्यांचे  हंसे  होते
साठी नंतरच नेत्यांचे
नेतृत्व पक्व  होते.

डावपेचात हे दृढ्ढाचार्य
चतुर असतात.
सत्ता सुंदरीच्या प्राप्तीसाठी
नको ते उपद्व्याप करतात.

सत्तासुंदरीची मोहिनी अजब
असते.
साठी उलटलेलेही तिच्यासाठी
रिंगणात येतात.
चितपट झाले तरी
त्यांना काही वाटत नसते
पु न्हा एकदा प्रयत्न करू
म्हणून
शड्डू ठोकत असतात

सत्ते साठी----

पैशानं सत्ता मिळते
सत्तेनं पैसा मिळतो
सत्ता पैसा पैसा सत्ता
या चक्रातच नेता फिरतो.

घोषणा नव्या नव्या
द्यायच्या असतात
निवडणुका झाल्यावर
साऱ्या विसरायच्या असतात.

सत्तेसाठी लांड्या लबाड्या
हीच   नीती  हीच  रीती

खुर्चीसाठी हवे ते
करायला जो तयार असतो
हवंतर पुन्हा पुन्हा
पक्ष बदलायला राजी असतो
पुरोगामी  सुधारक नेता म्हणून
तोच ओळखला जातो.

अलीकडे-------

दिलाशब्द पाळायचा नसतो
पदोपदी फिरवायचा असतो
कला  ही  साधते  ज्याला
तोच   नेता  बनू शकतो

दिला शब्द  पाळायची
जुनी  रीत  जुनी  झाली
शब्दासाठी  प्राण द्यायची
संस्कृती  नष्ट  झाली.

खाणं पिणं मौज मजा
हीच अाजची संस्कृती
सभ्यता   शहाणपण
श्रीमंती    मोठेपण

शाकाहार  मिताहार
संयम  सदाचार
हेच मागासलेपण
हाच  अधःपात

स्वप्नात दिलेलं वचन
हरिश्चंद्रानं पूर्ण केलं
अलीकडे दिलेलं वचन
स्वप्नातही पूर्ण करत नाहीत.

पित्याच्या वचनासाठी दाशरथी राम
चौदा वर्षे आनंदाने वनात गेला
अलीकडे चौदा तासात चौदा वेळा
दिलेली वचने बेलाशक बदलली जातात

व्यर्थ सारं ---------

गांधींनी साधेपणाचे पाठ दिले
अनुयायी बेरकी.
साधेपण धर्म आपला.
संस्कृती आपली
हेच जनतेला सांगत राह्यलले.

स्वतःमात्र
खा,प्या,मजा करा
खिसे?छे
तिजोऱ्या स्वतःच्या
भरत राहा
हाच जीवनधर्म
जगतराह्यले
उक्ती कृतीत
मेळ नसतो.
हाच प्रत्यय
देत आले.

 सत्य,शिव,सौंदर्य,
लोपलंं सारं.
असत्य ,अशिव, असुंदर,
टरारतंय
इथं,तिथं,सर्वत्र.

अनाचार,अत्याचार,
दुराचार,भ्रष्टाचार
शिष्टसंमत व्यवहार
व्यर्थसारं.
अनर्थाची पिलावळ
वाढतेयं बेसुमार.

साधकाचे ईप्सित----

मना मना नाम घे
नामात हो दंग
धुंद हो
होऊ दे मनाची
बुद्धीची
भगवतीशी एकरूपता
घेता घेता नाम
जाईल मनातून काम

काम जाताच
शुद्ध होईल मन
तेच खरे नमन
खरे समर्पण

अहंचे विस्मरण
बिन बोभाट
बिन तक्रार
बेलाशक
यात्रा तुझी
होईल सफल
अहंचे विस्मरण
साधकाचे ईप्सित

तरंग हवेत जावेत उंचच उंच

असावं घर एक छोटंसं
गर्दी पासून दूरदूर
एकाकी टेकडीवर.

पूर्वेला कडुनिंब छायादार
पश्चिमेला उंचच उंच
नारळाची झाडे चार
आडोशाला अडुळसा
तुळसी वृंदावन
आजुबाजूला
फुलावीत फुलंच फुलं
धुंद करणारा केवडा
निशिगंधाचे कंद काही
कळ्या मोतीदार मोगऱ्याच्या
सुमंद गंधवाही
वाऱ्यालाही गंधित करणाऱ्या

 उठावं घर
किलबिलाटानं पांखरांच्या
दुपारच्या रणरणत्या उन्हात
एकाक्षाची कावकाव
बिन दारांचं,बिन भिंतींचं
निळं छत नक्षीदार
पाचूंची पखरण खाली
मखमली गालीचा
लवलवणारा,सुखावह
पडताच त्यावर
शरीरावर उठावेत रोमांच
सुषुप्ती घ्यावी खुर्चीतच

मावळतीचे रंग पाहून
तृप्त झालेल्या डोळ्यांच्या
मिटाव्यात पापण्या.

चांदण्यांचा लपंडाव
पाहण्यासाठी
मधुनच उघडावीत नयनदलं
आकाशपुष्प शुभ्रशीतल
तरंगावं नील सरोवरात

दूरवर कुणीतरी
  छेडाव्यात तारा
प्रस्फुट ओठातून
पडावीत बाहेर
हलके हलके
नाजुक पुष्पे नादवाही.
तरंग हवेत जावेत
उंचचउंच
निःशब्द पसरलेल्या
अगाध अवकाशात.

तिथंच घिरट्या मारतो मी---

तसा मी स्मार्ट आहे
हळवं माझं हार्ट आहे
 पोरी म्हणतात डार्क आहे
म्हणण्यात त्यांच्या आर्ट आहे
गोपींना सतावणारा
मी नवा कृष्ण आहे.
मी एक मजनू आहे.
डोळ्यात सुरमा ,वरुन चष्मा
डोक्यावर झुल्पं आत गर्दी
ठमी,यमी,चिमी,कुंदा
यांची शर्यत हाच धंदा
कळे न यातिल
कोण कोणती नटी आहे.
विडी ओढतो,सिगरेट पितो
अफू चघळून,चिलीम ओढतो.
ब्रँडी,व्हिस्की
परदेशीचे वावडे मुळात
गावठी घेतो
तर्र होऊनरस्त्याने जातो
गटारीत लोळण्याची
चुकले,या राज्यात बंदी आहे
गळ्यात स्कार्फ,कपड्यांवर सेंट
माझा वास तिथं वासच वास
तरी मुलींच्या तोंडावरच्या
पावडरींच्या वा स्नोंचा
वास घ्यायचा सोस आहे
काळ्या जाळीत अडकलेल्या
शुभ्र फुलांचा वास घेऊन
हूं म्हणून उसासा टाकणे
हाच माझा व्यवसाय आहे.

वारा बेटा मस्त कलंदर
कुठेहा जातो त्याला ना डर
 नो,प्लिज,स्टॉप,स्टुपिड
कुणी न त्याला हुकूम करतो
मुलायम साड्यातून डोकावणाऱ्या
सौंदर्याचं आकंठ पान करून वर
अय्या, इश्श, अहाहा
म्हणून त्याची मातब्बरी
गातात लैला कधी कधी
गेला कुठं? उकडतंय
म्हणून त्याची प्रतीक्षा
माझी मात्र उपेक्षा

फुले वेचक नव्हे बोचक
गुलाबाची लाल चुटुक
डोक्यावर बसतात
काळे आकडे खुपणारे
केसांना त्या गच्च आवळतात
रंगी बेरंगी चिंधोट्या
खुशाल कपोला चाटून जातात
कर्णभूषणे काळे, निळे,पिवळे,खडे
कानात गोड कुजबुज करतात
काजळ उफ् काळी माती
तेलकट ओली
तीही डोळ्यात जाऊन बसते
मग माझेच वावडे का?

ही सुंद्री की उंद्री की काळी बेंद्री
नीटस बांधा, लोभस चेहरा
की चेहऱ्यावर अगणित अप्सरा
फुटके डोळे,पिचके गाल
काळी काच की टमाटे लाल
उंच, बुटकी की मध्यम
कोकिळा की मयूरी
सर्वात दिसते मला माधुरी

 सिनेमा  थिएटर,बाजार हाट,
नदी किनारा,बस स्टॉप,
कीर्तन, भाषण,श्रावण मास
सारी मला आवडतात
तिथंच घिरट्या मारतो मी
पण
कळत नाही
पोलीस का म्हणून पिच्छा करून
मला हुसकून लावतात

तू होतीस, त्या रात्री होत्या----

त्या रात्री
त्या रात्री कसल्या
ती धुंदी  केवळ
ती बेहोशी
तरल,विरल

त्या रात्रींना वाचा नव्हती
होते केवळ हास्यतुषार
त्या रात्रींनाशब्दही नव्हते
होत्या केवळ नजरा फेकी

त्या रात्री भयाण,भीषण !
कराल जिव्हा  ! !
तप्त लाव्हा.

त्या रात्रींना अंगे नव्हती
होत्या केवळ नग्न वासना
त्या रात्रींच्या भेसुर मुद्रा
त्या अभद्रा.
रोज नाचती,उगीच छळती

कळे न केव्हां उपरती होईल ?
त्या रात्रींची खूण न राहिल
कुठे न राहिल मागमूस
तू होतीस
त्या रात्री होत्या

मत्त मयूरा, नाच नाच रे----

  मत्त मयूरा, नाच नाच रे
  नभात घनमाला
अंधकार जरी दिशात दाही
चित्त तुझे रोमांचित होई
उभव पिसारा लाजव त्या तू
इंद्र धनुष्याला----------
पुलकित कण कण पृथ्वीवरचा
हरितांकुरही हलती डुलती
आतुरले  हे वृक्ष सज्ज तव
नृत्य पाहाण्याला ----------
पक्षी सारे स्तब्ध कोटरी
वायू तृण पर्णावर बसला
अनिमिष नयने चाखण्यास तव
रूप माधुरीला ----------
बघ कंपन तव हृदयी होई
थरथरली तव पिसेंही चतुरा
उचल पाऊले टाक मोहुनी
विचार रे कसला---------
वायु धरिल बघ सुंदर ताला
कोकिल घेईल मधुरही ताना
वृक्षलताही डुलवतील मग
रसिका सम माना--------

जाऊ का बाहेरी ?

जाऊ का बाहेरी ?कुंठित झाला जीव एकला
बसुनी या कोटरी
का म्हणता मम पंख कोवळे
अफाट नभ मज मार्ग नाकळे
संघर्षा विन जीवनात ना
यशस्विता ये पुरी--------------------
अरुण पांगळा करतो हितगुज
सूर्योदय आवाहन दे मज
क्षणोक्षणी नव रूपे घेऊन
हसती मेघ सुंदरी-------------------
स्वैर फिरावे नि्ळ्या नभातून
इकडून तिकडे तिकडून इकडे
कधी आसरा वृक्ष लतांचा
घ्यावा मी क्षणभरी ----------------
मी न नेभळा दुर्बल जीव
 स्वत्वाची मम मज जाणीव
मलाही बघुद्या मम पंखांची
शक्ती थोडी तरी-------------------
कोण कुणाची सदैव असतो
काळ कधितरी ओढुन नेतो
एकलेच जगण्याचा येतो
प्रसंग सर्वां वरी-----------------
चुकेल माझा पंथ कदाचित्
थकतिल कोमल पंख मानूया
परंतु चुकता चुकता निश्चित
जाईन धेय्यपुरी ----------------- 
निळ्या निळ्या त्या पर्वतराजी
उंचउंच वृक्षांच्या राया
निर्झरिणींचा नाद ही मंजुल
मोहवी मज भारी---------------
मी न एकला समाज मोठा
त्याहून मोठे विश्व ऐकतो
स्वतः बघू दे निक्षून मजला
कक्षा त्यांच्या तरी ---------------

ढगाळलेली संध्या यावी---

ढगाळलेली संध्या यावी
मधुनच बिजली कधी चमकावी
मुख चंद्राची छबी सखी तव
केवळ पळभर उजळ दिसावी

शंकित डोळे उं हूं अथवा
हळुच म्हणावे पाहिलना कुणी
गडगडता झणी  मेघ  पडावा
करवेलींचा  विळखा  नामी

कुंतल छे.अवगुंठन ते
वायूसंगे कुजबुज करता
सावरतांना न कळत कळता
मुख चषकातील शराब प्यावी

धुंद होउनी तुला छळाया
अशीच यावी रात्र सुगंधी

तरल वाऱ्यानं---

तरल वाऱ्यानं कुठून तरी आणला
चुरगाळलेला कागद एक
रंग गुलाबी छोटा कपटा
गरगर फिरत पडला दाराशी
एकाकी
दुपारची वेळ
कडक ऊन.
उगीचच गेले डोळे फिरायला बाहेर.
तिथून निघाले दोन तीक्ष्ण शर
शिरले डोळ्यात
मिटले गपकन.
तरळल्या अनेक मुद्रा क्षणात त्या
असंख्यशी गरगर फिरलीत गुलाबी पत्रे
काही निळी,काही पिवळी
हलक्या रंगाची.
अक्षरं मोतीदार झळकली डोळ्या पुढे
कमलाक्ष मिचकावले बोलके कुणीतरी
काळ्याभोर पापण्यातून
ठिबकणाऱ्या शाईनं लिहलेलं
खारट पत्र शेवटचं
आठवलं.स्तंभित मी.

उचलला कपटा अन् पाहिलीत अक्षरं
कसलं काय
धुंद वास
कुठलासा उग्र दर्प
परदेशी अत्तराचा शिरला नाकात
तीन चार सोनेरी केस
बस् काहीच नाही.
कुणीतरी तारुण्याच्या उन्मादात
मदमत्त होऊन गाठली असेल मस्तानी
काळानं कठोरपणे
कालवली असेल माती जेवणात त्याच्या
आठवणीची गोड खूण
सप्रेम भेट
आज मात्र वाऱ्यावर स्वैर भैर
तिकडे तो धुंडाळत असेल कोपरा न् कोपरा
इकडे
अचानक माझ्या मनाचे उघडलेत कप्पे सारे.
आठवला
सोनेरी काळ पिसं लावून निघून गेलेला
दूरवर
असाच या कपट्या सारखा
गुलाबी शराबी डोळ्यांची आठवण ठेवून मागे.
मनहूस बेटा.

फसवा साक्षात्कार -----

स्वप्नपरीसम आलिस दारी
गेेलिस माघारा
स्मृति कोषातच
गंध राहिला पुष्पाविण सारा---धृ
रेखिव बांधा,उजळ चेहरा
गौरकाय तू कुणी अप्सरा
फिरता फिरता कुंजवनी या
अवचित शर मज काय मारला
विद्ध दोन नजरा-------------
बोल लाडके मुग्ध हासणे
लबाड तव डोळ्यांचे लवणे
तनुलतिके तव पुढे चालणे
मादक उन्मादक स्पर्शाचा
शिंपित मधु फुलोरा-----------
रात्र धुंद अन् मस्त चांदणे
निवांत सारे नभात तारे
संगतीस तू अवखळ अन् मी
प्रिती प्राशन करुनी केला
धुंद नदी किनारा------------
हास भास तव स्पर्श डंख अन्
बोल प्रतिध्वनी ध्वनीच केवळ
तानही अर्धी रागही अर्धा
मैफिल अर्धी सोडुन सजणे
गेलिस माघारा-------------
क्षण फसवा मम अंतर वेडे
खळखळणाऱ्या निर्झरीणीतटी
त्याच प्रस्तरी बसुन अनुभवी
चैतन्याविण तव मूर्तीच्या
फसव्या साक्षात्कारा---------

आनंदाने जगायचं---

त्यांना मुळी वेळ नसतो
सगळाच खेळ असतो
डाव चुकला म्हणून
म्हाताऱ्यांनी रडायचं नसतं..

 सारंच एकदा झटकून टाकावं
 स्वतःच समजून घ्यावं
त्यांच्या नादात त्यांना राहू द्यावं
आपलं आपण दुरून पाहावं

 सोसायला हिंमत लागते.
सोसता सोसताच मुक्यानं
शेवटचा श्वास शांत व्हावा
अशी इच्छा ठेवायला हवी.

रडायचं एकट्यानंच
चार चौघात हसायचं
रीत ही जर पाळली
तर तणाव पळून जातो.

त्यांच्या साठी खूप केलं
कष्ट सोसून वाढवलं
म्हणायची सोय नाही
तोट्याचा व्यवहार

तोंड दाबून बुक़्क्याचा मार
नशीब खोटं आपलंच 
प्रारब्ध ,नियतीचा न्याय हा
म्हणत म्हणत
आनंदाने जगायचं

वेडे चार --

तिथंच मंदिरात जमतात ते
फाटके चेहरे ,विटकी वस्रे
चोरून   आपापली  अंगे
कट्ट्यावर बसतात चौघे

तो दणकट पोलादी पुरुष
लांब मिशा झुपकेदार
डोळेही  पाणीदार
हळूच म्हणतो-
"क्या करे? यार नहीं प्यार नहीं,
मौत नहीं,
इसलिए जी रहा हूँ दिनचार ."

उंच टोपी काळीशार
गळा गोड, बोटे चतुर
वाद्यावरून फिरतात
म्हणतो तो-
"माझं मला विसरायचंय
नको घर, नको दार
भुकेलेली पोरं
ओरडणारी मंडळी
मरायचंय या इथंच देवा समोर."

तिसऱ्याचे डोळे लुकलुकतात
चष्मा हळूच थरथरतो
 जिवणी आतंच घुटमळते.
"शिकलो मी खूपखूप
भाराभर पुस्तके
कोरडी ती
वशिल्याशिवाय भाव नाही
पैशा शिवाय वशिला नाही
महणून मी बेकार "

चौथा हसतो खदखदून
खर्जात लावतो स्वर
"उगीच नको उठाठेव
आज कापले खिसे चार
बस् चंगळ चार रोज
काय हवं काय नकाे?
हेच सांगा
उगीच का पिसायची
रोजरोज तीच पानं?
जाऊ दे
घ्या.फुका.चिलीम ही"

----हवेत उठतात वर्तुळं
पुनःपुन्हा पुनःपुन्हा
तीच चिलीम पेटते
तिथंच मग विसावते
भयाण रात्र
स्तबधता
पिंपळपानं हलतात
कुठून येतो घु घुत्कार
म्हणतात लोक---
"झोपले
त्या तिथं .देवळात त्या.
वेडे चार"

रामदास व मी

सावधान ऐकताच रामदास सावध झाले.
बोहल्यावरुन माघार.
तप केले,स्वामी झाले
समर्थ झाले.

मी मात्र अधीर होतो.
सावधान शब्द ऐकण्यासाठी
 तो शब्द कानावर पडताच
 कोण आनंद  झाला.
गळ्यात माळ पडावी
म्हणून कोण घाई!

क्षणिकच आनंद होता तो.
तेव्हां पासून मिळवलं काय?
गमावलं काय ?
याचा हिशोब केला.

आज ढळत्या वयात
ताळा केल्यावर कळलं
हाती काहीच आलं नाही.
प्रपंच लटका.
दुःखाचे डोंगरच वाट्याला आले.
अश्रूंची गणतीच नव्हती.
जखमा तर रोज रोज होत राहिल्या.
तरीही सावध झालो नाही,
जाग आली नाही.
 कळलं आकळलं नाही.
वेदनांच्या डोहात पुन्हा पुन्हा
लोटला गेलो

तरी पोहायची हौस फिटली नाही.
भवसागर तरायची आस
अजून तशीच आहे.
रडता रडता जगायचं
क्षणोक्षणी मरायचं.
असंच चालत राह्यलंय
म्हणून उदास मनाला
समजावत राह्यचं.

रामदास सूद्न्य होते
मी अडाणी,वेडा जीव
वेडावणारं जीवन जगायची हौस होती.
ती अपूर्णच.
वेड घेऊन पेडगावला नेहमीच
जावं लागलं.
नियती,प्रारब्ध,कर्मगती हीच
दुसरं  काय?

जगात मात्र नेहमी प्रमाणे घडत असतं--

आकाश ढगाळतं.
सर्वत्र अंधारतं.
विजा कडाडतात.
वारा घोंगावतो.
अचानकच घडतं.
मनातही चलबिचल.
एकटं एकटं बसावंसं वाटतं.
खोल खोल हृदयात
डोकावण्याचा संकल्प
तिथं उठणारं तुफान
पाह्यची अभिलाषा

प्रत्यक्षात मात्र
वेगळंच घडतं.
मन  पेटतं.आग भडकते.
विकार उसळतात.
विचार भरकटतात.
काही काही कळेनासं होतं

जगण्यातआनंद नसतो.
श्वासात खुमारी नसते.
वाणीत ओज नसतं.
तेज नसतं
डोळे मात्र पाणावतात
 आतल्या आत.
हृदयही एकट्यानं
रडत असतं.
जगात मात्र
नेहमी प्रमाणे घडत असतं.

सूर्य उगवतो.
दुपार उजळते.
संध्या रंग उधळते.
पक्षी गातअसतात
वारे घोंगावतात.
झरे झुळझुळ वाहातात

कोणाचेच कोणाला
कसलेच देणे घेणे नसते.
जो तो आपापल्या मस्तीत
धुंदीत
आपापल्या चालीनं
संथ वा तेज गतीनं
आपापल्या वर्तुळात
धावत असतो
न थांबता, न विसावता.

चक्र हे असंच फिरत राह्यचं _---

माझ्यातला मी शोध शोधून
सापडत नाही.
मीची ओळख होत नाही .
जगणं मात्र चाललंय
गती अक्षुण्ण..
भाव,भावना,स्वप्ने,कल्पना,
विकार, विचारम्हणजेच मी.
आकृतीबंध मोठा.
मूळ त्याचं चैतन्यात
अदृश्य  शक्तीत
सर्वाभूती सर्वेंद्रियात
असते ती.

जाणीव तिची होताच
लखकन प्रकाश पडतो
अंधार दूर होतो
स्वतःची स्वतःलाच
ओळख होते.
वास्तव वस्तूतून डोकावतं
कळतं _
वस्तूच्या अंगप्रत्यंगातून
प्रवाही असतं जे
तेच चैतन्य
माझं खरं रूप असतं

प्रवाही असतं ते
धाव त्याची संपताच
माणसाचीही धाव संपते
विसावतं सारं सारं
इंद्रियेही निष्प्राण होतात

जीव कुडी सोडून जातो.
मुक्त होतो
नव्या प्रवासासाठी
वाहनाचा शोध घेतो.
स्वतःसाठी स्वतःच्या
पसंतीचं वाहन निवडतो.
नवी कुडी नवा जन्म
पुन्हाप्रवास न संपणारा
अनादी काळा पासून
अनंत काळा पर्यंत
असंच चालत राहील हे

प्रवहाचं वैशिष्ठ्यच असतं
सारखं पुढे पुढे जायचं
समुद्रात विलीन व्हायचं
तिथून पुन्हा मेघ होऊन
अंतराळात जायचं
उंची गाठून
पुन्हा खाली यायचं
प्रवाही व्हायचं
चक्र हे असंच फिरत राह्यचं
यालाच जीवन म्हणायचं
.












































  

सारं सारं निमुटपणे पाहावं लागतं---

निसर्गात सारं कसं चिडीचुप गिडीगुप
नकळत घडत असतं
कुठे कुठे कुणा कुणाला
काहीही कळत नसतं
आपसुक परिवर्तन
रातंदिन होत असतं
गडबड नसते,गोंधळ नसतो
आरडा ओरड मुळीच नसते
ईर्ष्या द्वेष असुया
भांडण  तंटा  मारामारी
यातील कुणाचा मागमूस नसतो
हवेतलं  परिवर्तन
सोसाट्याचा वारा
भयंकर प्रभंजन
रिमझिम बरसात
वा मुसळधार पाऊस
विनाशक ढगफुटी
धरतीचं फाटणं
सुनामी, ज्वालामुखी
सार् अचानक घडतं
घडल्यावर सारं सारं
हळूहळू शांत होतं
निसर्गात
कुठलेच प्रश्न नसतात
वायफळ चर्चा नसते
असं का तसं का
सौंदर्य वा कुरुपता
कसलीच खंत नसते
 नियतीच्या मनात असेल
तसं घडत असतं
तुफान सारं गेल्यावर
सगळीकडे कसं
शांत शांत असतं
निसर्गाची रूपं सारी
माणसाला प्रिय असोत
अप्रिय असोत
माणसांना,पशु पक्ष्यांना
निसर्गातल्या
चेतन अचेतन,दृष्य अदृष्य
सजीव निर्जीव सष्टीला
निमुटपणे सारं सारं
पाहावं लागतं.-

कामरूप मन--

कामरूप मन
क्षणोक्षणी बदलत असतं.
नवे नवेआकार घेऊन
स्वैर नाचत असतं.
नाचवत असतं
इच्छा असो नसो
तालावर त्याच्या
पावलं उचलावी लागतात.
नव्हे उचलली जातात.
गती त्याचीअगम्य.
क्षणातगाठतं स्वर्गास
तर क्षणात नरकात
जाऊन बसतं.

शुद्ध स्वच्छ पारदर्शी निरिच्छ
स्फटिकासम.
घाणेरडं तितकच
दुर्गंधीनं गच्च भरलेल्या
गटारीसम.
वाहातं स्वच्छ
झऱ्यासम.
गंभीर सागरा सारखं.
खळाळणारं
वेगानं धावणाऱ्या
नदीसम

जेव्हां बेचैन असतं
तडफडतं फडफडतं
जख्मी पक्ष्यासम

शांत असतं तेव्हां
दिसतं नितळ
स्तब्ध तळ्यासम.

उद्विग्न होतं तेव्हां
वखवखतं
ज्वालामुखीसम.

क्रोधात तर
बेभान बेफाम होतं
हिंस्र बनतं ते
चेकाळलेल्या वाघा सम
हल्ला प्रतिस्पर्ध्यावर
करतं ते
ओकतं आग अंग प्रत्यंगातून
डोळ्यातून बाहेर पडतात
ठिणग्या असंख्य.
बेताल मनाचा थयथयाट
भयंकर असतो

तेच प्रेमानं दयेनं करुणेनं
भरलं जातं तेव्हां
आर्द्र, आर्त होतं
ढाळतं अश्रू
निपचित.

तरीही नद्या दुषित का ?

आकाशातल्या मेघांना
प्रश्न एक भेडसावतो
आम्ही तर पृथ्वीवर
 शुद्ध पाणीच पाठवतो
तरीही नद्या दुषित का
 विषाक्त का ?

त्यांना मुळी माहीत नसतं
माणसानं  औद्योगिक प्रगती  केली.
प्रचंड कारखाने उभारले
दिवस रात्र चालतात ते
त्यातली रसायने,मैला
याच नद्यातून वाहातो
त्याने पाणी विषारी होतं
दुषित होतं.

जीव  देणारं  मूळचं पाणी
जीव  घेणारं बनतं
माणसाचं सान्निद्य
इतकं भयानक असतं
याची मेघांना ओळख असती
तर त्यांनी मुकाट्याने
वर्षानुवर्षे अनादि काला पासून
पृथ्वीवर शुद्ध पाण्याची शिंपण
केलीच नसती.

आता मात्र सारेच बदलले--

झुंजूमुंजू होताच लखकन डोळे उघडायचे
प्रातःस्मरण व्हायचं.शौच्य,स्नान आटोपून
गीता पठन व्हायचं.
न्याहरी,नास्ता होऊन वाचन,चिंतन,मनन
लेखन ,रोजचा परिपाठ,व्यायाम,योगासने.

आता मात्र ,सारेच बदलले.
डोक्यावर सूर्य येतो,तेव्हां कुठे डोळे उघडतात.
सी डी  किंवा  क्यासेट  वाजत  असते.
प्रातःस्मरण,नाम जप,भजन,कीर्तन'साऱ्या साऱ्या
ध्वनिफिती, चित्रफिती.टीव्हीच्या पडद्यावर
नाना चित्रे,,प्रवचने,बातम्या,सत्संग,उद्बोधन
नाटके,सिनेमे,तमाशे.चर्चा,वार्तापत्रे,कथा,कविता,
पुस्तके जागतिक माल मसाला.जाहिरातींचा खच
काय नसते?

घरांचं घरपण संपल.घरे होम थिएटरस् झालीत
चहा नास्ता,जेवण टीव्ही पुढेच
एकमेकाशी बोलणं नाही चालणं नाही.संवाद
मुळीच नाही.
म्हणूनच जीवनात सु संवाद राहिला नाही.
उरली ती औपचारिकता,स्नेहशून्य सहानुभूती

माणुस आत्ममग्न स्वतःच्या विश्वात स्वतः भोवती
फिरतोय गिरक्या घेत.
बेफिकिर,बेदरकार,बेफाम,बेलगाम,स्वच्छंदपणे
भौतिक सुखाची वाढतेय लालसा.
हे हवं ते हवं हाव काही संपत नाही,स्थैर्य नाही
अतृप्त समंध तृप्त 'होत नाही.होणार नाही.
सुख,शांती,समाधान काही काही मिळत नाही
मिळनार नाही
धावणं माणसाचं संपणार नाही लक्ष्यपूर्ती
होणार नाही
युगधर्म हा पाळायलाच हवा.नाहीतर स्पर्धेतून
केव्हा बाद केलं जाईल
हीच भीती भेडसावते.य

मुखवटा मात्र सर्वोदयी ----

जात,जमात, संप्रदाय
संकुचित विचारधारा
कल्याणकारी राज्य हे
लक्ष्य आमचे.
म्हणत म्हणत
जात,जमात,संप्रदाय
यांचाच आधार घेऊन
मतांची लढाई जिंकतात

जिंकल्यावर जात,जमात,
संप्रदाय ,धर्म निरपेक्ष
तत्वांचा विजय म्हणून
गाजावाजा केला जातो.

प्रत्यक्षात
जातीची ,जमातीची ,संप्रदायाची,
आपल्याच अनुयायांची
शक्ती कशी वाढेल
याकडेच लक्ष ठेवून योजना
आखत असतात.

मुखवटा मात्र सर्वोदयी
धारण करून
सत्य, अहिंसेसाठी
झटतोय म्हणून
त्यांच्या विजयासाठी
असत्य,हिंसा, क्रौर्य वा
प्रतिशोधाचाच मार्ग
चोखाळतांना दिसतात.

उक्ती व कृतीतलं अंतर
सारखं वाढतंय नाही का?

म्हणून ती सांड बनते---

बंगला असतो ऐस पैस,पैसाही वारेमाप
कामाला छोट्या मोठ्या अगणित घरगडी.
फिरायला कुठेही रोज रोज नवी गाडी
.सारी सारी सुखं इमानी कुत्र्यासम
पायाशी लोळतात.
खायची प्यायची ददात नसते
हिराफिरायला अटकाव नसतो
संपत्ती चरण चुरते.

पायाखाली
सोन्या चांदीचा,हिरे, माणके,रत्नांचा
खच असतो.

हुंगायला फुलं असतात.
उंची अत्तराच्या कुप्या
स्नानासाठी हमामखाने
पुष्करिणी स्वतःसाठी.

क्षणोक्षणी बदललीत तरी
संपायची नाहीत इतकी वस्त्त्रे.
आधुनिक अत्याधुनिक वेषभूषा ,केशभूषा
स्नो ,पावडर, लिप्सटिक्स
मौल्यवान प्रसाधने

व्हिडियो घरातअसतो मनपसंत मनोरंजन
हवी तेव्हा हवी ती ब्लू फिल्मही पाहाता येते.

घरात ती एकटीच असते.कुठलंच बंधन नसतं.
बेछूट बेदरकार बेबंद स्वातंत्र्य,
इतकंअसून रितंरितं सुनंसुनं एकटं एकटं वाटतं

लहानपणा पासूनच आई ऐवजी दाईचं दूध मिळतं.
पप्पा तिकडे तस्करीत मग्न
मम्मी इकडे क्लब मध्ये मस्करीत धुंद असते.
त्यांना मुळीच वेळ नसतो.दोघेही एंगेज्ड
यंग एज उपेक्षित.
बाह्य गरजा भागतात अनायास विना सायास.
मन मात्र एकटे पणाला घाबरतं.
कुणीच आपलं मिळत नसतं .तेव्हां

अल्सेशियन कुत्रा वा ऑस्ट्रेलियन पप
यांनाच ते जवळ करते
चुंबा चुंबी त्यांची पाहून लोकांनाआश्चर्य वाटतं
तिची तिच्या शरीराची वयाची,तिच्या भावभावनांची
अंतःस्रावाची भयानक भूक,
कुणालाच कळत नसते
तिचं शमन केल्याशिवाय तिला मुळी चैन नसते.

तिचं दुःख तिलाच माहीत असतं
दुःखावरचं जालीम औषध तिनंच शोधून काढलं असतं
तिची कुणाला पर्वा नसते
तीही  बेपर्वा बनते
उच्च भ्रू म्हणून तिची हेळसांड होते.
म्हणून ती सांड बनते .
ती तरणी बांड असते

हीच यांची ख्वाइश असते----

सूट सफारी हिप्पीकट,बारीक डोळे ,मिटले ओठ
बेल बॉटम किंवा लुंगी,सैल झब्बे घालून
गटागटात येतात ते.
मनगटात गट नसतात.नट कसले बानट असतात
पोरींच्या वेषात पोरे असतात.
टगे दिसतात,बघे असतात.बायकी चाल ,बायकी बोल
मुळूमुळू हळू हळू
खुळ्यांना या मस्तवाल तथाकथित कॉल गर्ल्स पर्ससाठी
गठवतात.झक्कपैकी कटवतात.

सायंकाळी बारमध्ये एकच धूम उडते.सोडा,बियर,व्हिस्की
थोडी थोडी चुस्की .
वेड्यांना नाद लागतो.नाच क्याबरे सुरू होतो.म्हणता म्हणता
रात रंगते.
नाचताना काहीही करतात ते.अंगविक्षेप,चावट चेष्टा,नग्न चाळे
आस्वाद हवा तो, हवा तसा .ओठा पासून देठा पर्यंत.
 कुणालाच भान नसते.
बेभान होऊन आस्ते आस्ते रात झिंगते.झिंगता झिंगता गीत
म्हणते.

इथं मधुमंदिरात स्कीन करन्सीची चलती असते.
स्क्रिन लाइफ,ग्ल्यामर.सारं सारं इथं मिळतं.
स्वातंत्र्याच्या नावाने स्वैराचार स्वैर नाचतो.
बेचैन,अतृप्त समंधांना,वासनेनं लुत लागलेल्या कुत्र्यांना
खाज जिरवणारं,लाज घालवणारं,
निर्लज्ज उघडं नागडं शरीर मिळतं.

हनी म्हणून मिळेल ते चाखायचं,नंबर टू खर्चून
ए वन मॉडेल मिळवायचं.
 "लाइफ इज फन.यू फनी बी हनी.
टेक मनी.
मेक माय नाइट सनी"
म्हणत म्हणत
स्वतःच स्वतःला विसरायचं,असंच जीवन घालवायचं.
हीच यांची ख्वाइश असते.
रोज नवी फरमाइश असते.
 

आजचं कौटुंबिक वास्तव---

उठा म्हणताच
उठावं.
बसा म्हणताच
बसावं
चला म्हणताच
हूं चू न करता
निमुटपणे चालावं

नजरबंद होऊन
 नजरेच्या इशाऱ्यावर
सारं सारं करावं
तरीही राणी सरकार
नाखुष

प्रतिसाद- उपेक्षा,अतृप्ती
,आदळआपट,
अकारण अकांडतांडव,
फरफट,असंतोष,
असमाधान, तणातणी.

संसार संसार यालाच म्हणायचं
जोजार सारा सहन करुन
हसत हसत राहायचं
गळ्या पर्यंत फसल्यावरही
गुपचुप बसायचं.

हेच आजचं कौटुंबिक वास्तव.

तू तर मृगेंद्र----

झोपू नकोस,जागाहो
जंगलचा राजा तू.
तू तर मृगेंद्र शक्तीशाली,साहसी
उगीच मेंढरू बनू नकोस.
स्वयमेव मृगेंद्रता
हेच ब्रीद,हेच लक्ष्य,
स्वभाव हाच.
स्वत्व विसरून म्यॉं म्यॉं करू नकोस.
डरकाळी ऐकताच तुझी
सारे थरथरा कांपतील
शेपट्या घालून, भयभीत होऊन
दूरदूर पळून जातील

शिकार तुझी तूच शोधून काढ
स्वतःची शिकार होऊ देऊ नको
स्वतःच्या तेजाची, ओजाची लाज ठेव
लाचार ,दीन,हीन बनू नको.
उगीचच कुणापुढे हात पसरून
भीक मुळीच मागू नकोस.

शक्ती स्वतःची पणाला लावून
श्री,धी,खेचून आणायची असते
पुरूषार्थ असतो संघर्षात
भित्र्यांना जग भिववतं
त्यांचं सारं लुटून नेतं.
कफल्लक झाल्यावर
छिः थू अपमान पदोपदी

कणाहीन माणसांचे कळपच कळप
सर्वत्र नशिबाला दोष देत
रोजरोज हजारदा मरत असतात
दगडाच्या देवाला साकडं घालत असतात.
"बाबा रे,तूच सांभाळ आता"
आळवणी करत असतात.

दुबळ्यांच्या हाकेला देव ओ देत नसतो
हाल अपेष्टा पाहात पाहात
दगडी मूर्तीत दगड होऊन
अलिप्तपणे पाहात असतो

"शो" म्हटल्यावर---

जगाला हसता हसता
स्वतःचंच हसं होतं.
स्तंभित सारे विचारतात
असं का होतं ?

द्यावं तेच मिळतं
पेरावं तेच उगवतं
प्रकृतीचे नियम हे
त्यांना अपवाद नसतो.

इतरांना फसवता फसवता
माणुस स्वतःच फसतो
भूल थापा देता देता
स्थिती विपरीत होते.
माणसाचं माणुसपण
हरवूनजातं.

आंधळी चाल असते तोवर
सारं ठीक असतं.
"शो" म्हटल्यावर
हार निश्चित असते.
पानं दाखवावी लागतात. 
 :-)

तरीही जगण्याची हौस असते----

तेच ते बेचव पाणी
रोज रोज प्यायचं.
तेच तेच अळणी जेवण
रोज रोज करायचं.
तेच तेच काम
रोज रोज पुनरावृती यंत्रवत्
कंटाळवाणं जीवन .

दिवस रात्री त्याच त्याच
उन्हाळे पावसाळे
कशातच बदल नसतो
रुटिन सारं
नवी नवलाई नसते
तरीही
जगण्याची हौस असते

मरणप्राय जगणं जगता जगता
एक दिवस मरायचं असतं.
येतात लोक ढाळतात नक्राश्रू
हसण्याचं स्वप्न पाहता पाहता
डोळ्यात येतात अश्रूच अश्रू.

तरीही माणुस बेसावध---

बंद डोळ्यापुढे
चालती,बोलती असंख्य चित्रे
रुंजी घालतात,वेडावतात,
वेड लावतात,हसवतात कधी कधी
रडवतात नेहमीच.
भेसुर चेहरे,क्रूर चेष्टा,धुंदडोळे
सारे सारे चक्षुर्वैसत्यम्
क्षणभंगूर,क्षणजीवी
तरीही प्रभावी.

नको ती स्वतःची
रूपं ती दाखवतात.
चिडवतात,डिंवचतात
गोडचिमटा काढतात
भद्रतेतील अभद्रता
सोजवळतेतील बिबत्सता
असत्यातील सत्यता
निष्ठुरपणे दाखवतात
स्वप्ने म्हणतात त्यांना

तिथली दुनिया  खरी नसते
तिला मुळी अस्तित्व नसतं.
तरीही मनाला कधी ती सुखावतात
बऱ्याचदा दुखावतात.

स्वप्ने पाहायची इच्छा नसते
तरी ती पिच्छा सोडत नसतात.
गाढ झोपेचं खोबरं करून
झोप मात्र उडवतात
झोपी गेलेल्या जागा हो
म्हणून ती खुणावतात
तरीही माणुस बेसावध
सावध तो होत नाही
स्वप्ननांना अस्तित्व असतं
हेच समजून घेत नाही.

सारा शाब्दिक कूट-----

नावात काही नसतं
तरी केवळ नावासाठी
वितंडवाद, वादविवाद

पूर्वजांचं नाव होतं
शान होती, मान होता
ते खूप शूर होते

त्यांच्या मुळेच
घराण्याच नाव वाढलं
लौकिक वाढला

सारा शाब्दिक कूट
भावा भावात फाटाफूट
द्वेष,विखार,मत्सर

तरीही एकाच रक्ताचे
एकाच वंशाचे
सारे आम्ही !

 सर्वाहून श्रेष्ठ
खोटी शेखी
खोटा अहंभाव
दंभ सारा.

असं मौन बोलकं असतं----

मौनात स्वतःशीच स्वतःचं
बोलणं होतं
 भूतकाळातील  भुतं नाचतात.
सुख दुःखाच्या
कडू गोड आठवणी,
भंगलेली स्वप्ने,
रंगलेल्या रात्री,
यशापयशाच्या
कथा गाथा,
मर्म बंधातील मृदु मुलायम
भावभावना.
जणु सारं सारं
आताच घडलंसं वाटतं
चित्रफीत दृतगतीनं
भिरभिर भिरभिरते.
स्वतःच स्वतःला वेडावतात
स्वतःची अप्रूप रूपे.
असं मौन बोलकं असतं.  

स्वत्वाचा शोध---

शोध स्वतःचा घेता घेता
स्वत्वच हरवून जातं.
दुस्ऱ्यांच्या स्वत्वाचं
अनायास दर्शन होतं
स्वत्वासाठी संघर्षण,
स्वत्वासाठीच सहकार्य.
सौहार्द,औदार्य,
स्वत्वाचीच रूपे.
अनाचार,अत्याचार,
शोषण भ्रष्टाचार,
अन्याय,दडपशाही
स्वत्वाचीच स्वत्वासाठी
स्वत्वाने केलेली लढाई.
लढता लढता लढाईत
स्वत्वच मात करते.
स्वत्वावरच स्वतःचे
अस्तित्व विसंबून असते

या काळात----

हृदयाचं  ओठात
कधीच येऊ द्यायचं नसतं
ओठातलं  हृदयात
मुळीच जाऊ द्यायचं नसतं
ओठ अन् हृदयातलं अंतर
कायम ठेवायचं असतं
या काळात
यशस्वी होण्यासठी
हाच नियम पाळायचाअसतो.
हृदयातलं फक्त स्वतः
स्वतःला माहीत असतं
ओठातलं मात्र
सर्वा सर्वांसाठी असतं
लपवा छपवी करून वर
काहीही कुणापासून
लपवता कामा नये
असा साळसूद उपदेश
करायचा असतो.
 

रीत हीच यशस्वी व्हायची---

स्वतःच स्वतःला पाहायचं
विश्लेषण करायचं
सामर्थ्य ,दौर्बल्य हेरायचं
पाऊल पुढे टाकतांना
मर्यादा ओळखायच्या
फुंकून फुंकून वाटचाल
हळुवारपणे करायची
लक्ष्य हेरल्यावर
ते प्राप्तहोईस्तोवर
सातत्यानं चालायचं
चालता चालता अडखळ्यावर
स्वतःच स्वतःला सावरायचं
काटा पायात टोचताच
काढून दूर फेकायचा
प्रवास मात्र थांबवायची
कल्पनाही मनात आणायची नाही
रीत हीच यशस्वी व्हायची.

बिना पेड के बेल प्रेम की -----

बावरी राधा एक अकेली
ढूंढ रही है श्याम गली गली

वृक्ष लताओं को सहलाकर
पूंछ रही है कहॉं कन्हैया
नटनागर बिन सूना सूना
वृंदावन का कोना कोना

बछडे गायें रंभाती है
बन्सी की धुन सुनने व्याकुल
शोक नदी में डूबा गोकुल
डगर डगर पर छायी उदासी

तू नहीं तो मैं भी नहीं रे
मूर्ति नहीं तो छाया कैसी
बिना  पेड के बेल प्रेम की
निराधार श्रीहरि

नव्या युगाची किमया---

देव कसला? धर्म कसला?
पाप कुठलं? पुण्य कुठलं?
वैद्न्यानिक प्रगतीनं
प्रश्न अनेक उभे केले

माणुस माणुस राहिला नाही
माणुसकीची उदात्त तत्वे
काहीकाही उरलं नाही
कुठेही श्रद्धा नाही,भक्ती नाही

पैसाच सर्वस्व
धडपड सारी पैशासाठी
नको नको त्या खटपटी,लटपटी
परमेश्वर तोच शक्ती तोच

हीच किमया नव्या युगाची

दोषैक दृष्टीला---

शोध स्वतःचा घेता घेता
स्वतःलाच हरवून बसलो .
प्रकाशाच्या  शोधात
अंधाराला धरून बसलो.
सुगंधाच्या लोभाने
उकिरडे फुंकत बसलो.
आनंदाच्या डोहात
कधीच डुंबता आलं नाही.
कमळ फुलावं म्हणून
चिखलच चिवडत राहिलो.
चिवडता चिवडता
चिखलाचीच सवय झाली.
जीवनाचा ठाव घेता
हाती फक्त मातीच आली.
 दोषैक दृष्टीला
सगळीकडे दोषच दिसतात.
होश येतो जेव्हां
तेव्हां दृष्टीच हरवून जाते.
आंधळ्याच्या दृष्टीने
सारे जगच आंधळेअसते.

तांबडं फुटताच---

हाडांचे सापळे
गुत्यात गेले.
ठ्रर्रा पिऊन,तर्र होऊन
सगळेच्या सगळे
रस्त्यात आले.
ब्यांड च्या तालावर
धूम नाचून
रस्त्यातच कोसळले

लोकांना कणव आली
झोपले सुखेनैव
 समजून
त्यांनी त्यांना
पांघरूणं घातली.

तांबडं फुटताच
कोंबड्याची बांग ऐकून
सगळेच सापळे
धूम पुन्हा गुत्यात गेले
लोकांची पांघरूणं
गुत्तेवाल्याला देऊन
जाम प्याले. 

तुझ्या दर्शनाने----

सोनियाचा दिन गुरुकृपा झाली
माय माऊलीने दया आज केली

भ्रान्त या जीवाची भ्रान्त फेडियली
आंधळ्यास नाथा दृष्टी नवी आली

संसार असार द्न्यान आज झाले
वासना मृगाचे खरे रूप कळले

विरक्तीत अनुरक्ती नामात चित्त
वित्तएषणेचा झालासे अंत

लीन तुझे पायी दीन मी  नाथा
देई देई हाता तूच   झडकरी

नको धन संपत्ती नको रिद्धी सिद्धी
लागो प्रीती पायी अहो गुरुदेवा

निर्जनी जाऊ तिथे तुला पाहू
तुझ्या विना नाही अन्य कुणी त्रात

सत्य असत्याचे द्न्यान प्रभो द्यावे
तुझ्या दर्शनाने  भाग्य  उज ळावे

बोलके डोळे बोलतात----

बोलके डोळे     बोलतात
बोलता बोलता    हृदयात
खोल खोल खोल घुसतात
सागर घुसळून काढतात
विकार लाटा  उठतात
विचार फेसाळ फिरतात
नजरेच्या परीस स्पर्शाने
पोलादी मनाची पांखरे
सोनेरी रूपे  घेतात
दाही दिशांत उडतात

साधकाचे आश्रयस्थान--

साधका,
जीवन यात्रा सुरु झाली जन्मापासून
मृत्यू विश्राम एक.
तिथून पुन्हा महायात्रा.
नवा जन्म ,नवा प्रवास,दीर्घ यात्रा.
नामरूपी शिदोरी सोबत घे
ठेवील ती सुखात.
काम क्रोधादि हिंस्र पशूंना
जवळ ती येऊ देणार नाही.
नामात दंग हो,धुंद हो.
होऊदे मनाची,बुद्धीची
भगवतीशी एकरूपता
घेता घेता नाम
जाईल मनातून काम
काम जाताच
शुद्ध होईल मन
तेच खरं नमन.खरं समर्पण.
अहंचं विस्मरण.
बिन बोभाट,बिन तक्रार, बेलाशक
यात्रा तुझी होईल सफल.
हेच साधकाचं ईप्सित
आश्रयस्थान.

असा तू मायाळू,अनंत कृपाळू---

देवा, केली न सेवा
तरी  देशी  मेवा
असा  तू  दयाळू
अनंत   कृपाळू

केला  न  जप
ना  केले  तप
तरी  दिले  खूप
हवे  जे  ते

केला न  नेम
पाळला न धर्म
तुझे वर्म  मर्म
कुणाही कळेना

कळेना कुणा कुणा
देशी  काय  काय
त्यांच्या  जीवनी
नुरे  हाय हाय

दया तुझे प्रेम
न मागता मिळाले
असा तू मायाळू
अनंत  कृपाळू

प्रत्येकाच्या प्रपंचात

प्रपंचात सुख नसते
सुखासाठी धडपड नुसती
तडफड जिवाची
प्रयत्नांची शर्थ
प्रपंच खोटा असतो.

संपत्ती असते.
संतती नसते.
संतती असूनही
सुख नसते.

प्रत्येकाच्या प्रपंचात
काही ना काही उणीव असते.
ही सारी किमया
त्याची असते.

प्रपंच त्याचा.
निमित्त तू
असा ठेव भाव
असू दे दृढ विश्वास.

मग बघ
प्रपंचाचा नूर बदलतो
.प्रपंचातलं दुःख जाणवत नाही.
प्रपंच सुखाचा होतो.
सारंसारं सुसह्य होतं.
सुकर होतं.

उणीव कुठंच राहात नाही
.हवी फक्त त्याची कृपा.
मग नसते कुठलीच भीती.

तरीही निरभिमानी,निरहंकारी,निश्चल तू----

तू चिंतामणी
चिंता आता न राहिली
निश्चिंत झालो मी
चिंता देऊन तुला.

तू तर कल्पतरु
वांच्छिले ते दिले
काही काही न ठेवले
कोड सर्व पुरवले

तू आहेस परीस खरा
जीवन रूपी लोहाचे
केलेस  सोने
तरीही-----

निरभिमानी,निरहंकारी,
निश्चल तू
तुला न कसली
आसक्ती.

म्हणून
शिकवी भक्ती
देई शक्ती
भक्तास या.

राम नाम--

घेई घेई वाचे घेई
राम नाम घेई
राम नाम आहे
पूर्ण सुखदायी

राम नाम घेणे
हाच नित्य नेम
राम नाम घेणे
हेच सदा काम

राम नामे चित्त
होईल रे शुद्ध
राम नामे बुद्धी
 होईल प्रबुद्ध

राम नामे होई
आनंदाची प्राप्ती
राम नामे होई
ईश्वराची प्राप्ती

पिता ,माता राम
गुरू भ्राता राम
सुखदाता राम
संसारी  या.

तो जेव्हां संतुष्ट होतो---

प्रसाद म्हणजे मनःशुद्धी,चित्तशुद्धी,
भावशुद्धी',आत्मबोध.
प्रसाद म्हणजे जागृती.
प्रसादाने येते प्रसन्नता
प्रसादासाठी करावे लागतात प्रयत्न,
प्रसन्न करावे लागते भगवंताला.
तो जेव्हां संतुष्ट होतो
पाहून आपले प्रयत्न.
जीवापाचे प्रेम प्रचितीला येते तेव्हां
तेव्हांच तो प्रसन्न होतो,प्रसाद देतो.
तीच त्याची कृपा.तेच त्याचे छत्र.
त्या कृपाछत्राखाली
निश्चिंत असतो साधक.
योग क्षेम त्याचा तोच चालवतो.
प्रसाद आळशाला मिळत नसतो
त्यासाठी सातत्याने करावे लागते
स्मरण त्याचे.
त्याचे शुभदर्शन होताच
अशुभाचा,अशुचीचा नाश होतो.
सर्वत्र शुभाचीच उपलब्धी !अस्तित्व.
कुठंच नसतं
अशुभ,अशोभनीय वा अशुचित्व..

त्याचे सर्व व्यर्थ-

सुंदर कलत्र
धन संपदाही खूप
ज्याचे जवळ.
पुत्र पौत्र ज्याला
हवे तेवढेच.
बंधु बांधवांचे
 असे ज्यास सुख.
राहाण्यास ज्याला
वास्तूही सुरेख.
खायची प्यायची
ददात न काही.
वस्र प्रावर्णांची
असे रेलचेल.
तरीही जो विन्मुख
सद्गुरू चरणाहून
त्याचे सर्व व्यर्थ.
क्षणोक्षणी त्याचा
होई अधःपात
नरकवास जीवन
होई त्याचे

आनंदी आनंद

येऊ दे आता प्रेमाचा पूर
न्हाऊ दे सारे चराचर
तुझीच लेकरे,स्वच्छंद पांखरे
गाती गाणी सारे,आनंदाची
आत ही आनंद,बाहेर आनंद
आनंदी आनंद सर्वदूर
आनंदाचा कंद,एक भगवंत
झाला कृपावंत सर्वांवर
देहाचे भान नुरले कुणाला
ओंकार नादी रंगले मन
प्रणवघोषे निनादती दिशा
हासते उषा उल्हसित
प्राचीचा दीप उजळला आज
लेवूनी साज कैवल्याचा

देवी स्तवन---

सुंदरी त्रिपुरारी तू
आत्मस्थ तू,हृदयस्थ तू
कूटस्थ तू,चंद्रानने,
सृष्टीतले चैतन्य तू
दृष्टीतला आनंद तू,
तू चिन्मयी,मधुभाषिणी,
जगतारिणी जगदंबिके,
हे शिवे, कल्याणी तू
अमृते , परमेश्वरी,
वत्सले,स्नेहांकिते,
वत्सास या,तू स्नेह दे,
दे शक्ती देवी कालिके,
हे सुगंधे,दिव्य गंधे
संस्कृतीची तू प्रेरणा,
अनादि तू,वरदान दे
दासास या.
न्याय नीती,धर्म प्रीती,
कर्मभक्ती,
विश्वात देवी ,वाढू दे.

जीवनाचं अंतिम लक्ष्य--

मना मना जागा हो
बघ जरा जाणून घे
सत् असत्
ब्रह्म सत्य हेच खरं
जगत भास माया पाश
छळतात वासना
मुक्ती त्यातून हवी ना?
एकच युक्ती
नामात भक्ती
अढळ श्रद्धा
पूर्ण निष्ठा
आपोआप वाढेल मग
ईश्वरानुरक्ती!
नामात अगाध शक्ती
जाऊन आसक्ती
येईल विरक्ती
जाणशील शुद्ध रूप
स्वतःचं.
तीच आत्मोपलब्धी
ब्रह्म प्राप्ती
तेच गन्तव्य
तीच भगवत प्राप्ती
जीवनाचं अंतिम लक्ष्य,
अंतिम उपलब्द्धी.

निमुटपणे काडी होऊन पडून राहाण्यात-----

कोपऱ्यातली काडी पाहातेय इकडे
निपचित पडून डोळे मिटून अर्धवट
म्हणते ती----
असंच असंच एक दिवस तुलाही
लागेल पडावं कुठल्याशा कोपऱ्यात.
निष्प्राण,निश्चेतन,अगतिक,स्तब्ध
सारं सारं सामर्थ्य,ऐश्वर्य सोडून
एकाकी लागेल पडावं कदाचित्
लागेल सडावं.
समजून घे ,उमजून घे---
इथं जगात आपलं काहीही नसतं.
सारं सारं ईश्वरी सत्तेनं,त्याच्याच
तंत्रानं घडत असतं.
निमूटपणे काडी होऊन मिळेल त्या
कोपऱ्यात पडून राहाण्यात
शांन्ती असते.सुख असते.
समाधान असते.

हाकेला तू ओ देतो हा-----

वय झाले पण सोय नआली
विषय सुखातच मन रमले
सगे सोयरे आप्त स्वजन
कुणी न कुणाचे
सत्य आज कळले.
धन संपत्ती सत्ता सारे
मुळी न सोबत करते
भेटी साठी मासोळीसम
तडफड तडफड होते.
प्रेमळ तू मज द्यावा देवा
निखळ प्रेम प्रसाद
विश्वासाने साद घालतो
देई देई प्रतिसाद.
मार्ग दाखवी कल्याणाचा
आर्त हाक देवा
हाकेला तू ओ देतो हा
संतांचा दावा

पाहाणारे डोळे---मिटलेले डोळे

पाहाणाऱ्या डोळ्यांना दिसते का काही?
नाही नाही नाही काहीही नाही
देतात ते ग्वाही.
मिटलेल्या डोळ्यांना दिसते का काही?
काहीही काहीही लपलेलं नाही
देतात ते ग्वाही.
पाहाणारे डोळे वरवरचे बघतात
रंगरूप रूपरंग पाहून फसतात.
मिटलेले  डोळे  आतले  बघतात.
छद्मवेषातील वृत्ती प्रवृत्ती जाणून घेतात.
रंगरूप रूपरंगाचा सामान्य बोध
पाहाणाऱ्या डोळ्यांची इवलीशी प्राप्ती.
सहजात वृत्तींचा अंत प्रवृत्तींचा
यथार्थ बोध.
मिटलेल्या डोळ्यांचे अक्षय भांडार.

या दृष्टीचे वेड लागता---

तव डोळ्यांचे संमोहन
              तू  मोहन
 देहभान मी विसरुन जातो
  जातो विसरुन कोण काय मी
  स्थिर नजरेने पाहात बसतो
              तव डोळ्यांचे
               अद्भुत दर्शन
     या दृष्टीला राधा भुलली
      भुलली  कुब्जा या दृष्टीला
       तुला पाहाता कळे न केव्हां
                       गळून पडते
                        माझे मी पण
           या दृष्टीचे वेड लागता
            सृष्टीचे अस्तित्व संपते
             जीवनात संजीवन येते
                              ऐकू येते
                             मधु मधु गुंजन.
     

राम नामें -----

राम नामें
होई शुद्ध मन
शुद्ध होई तन
चित्त लागे पायीं  
      भगवंताच्या
तोच तारणारा
तोच मारणारा
राखणारा तोच
       तुम्हां आम्हां
त्याची सर्व लेकरे
खोटा अहंकार
मी माझे हा व्यर्थ
         भ्रम जीवां
त्याचे तोच जाणे
मना लीन हो तू
भजन करी रे
         रात्रं दिन.

त्याला इतरांची ओळख कुठून असणार ?

माझी मलाच लाज वाटते.
रोजरोज इतरांना समजायचा
माझा प्रयत्न वांझोटा.
यंव दिमाख
.मलाच  काय ते कळते.
कोण कसं
खोटा टेंभा.
माणूस स्वतःच स्वतःशी
प्रामाणिक नसतो.
वास्तविक चोवीस तास
स्वरूपाच्या सान्निध्यात
असतो तो.
स्वतःच स्वतःपासून
दूरदूर पळत असतो
जाणलं मी ते याला त्याला
खरं यात काहीच नसतं.
रिकामी उठाठेव
ज्याला स्वतःच्या रूपाकडे
पाहायला वेळ नसतो
स्वतः स्वतःला
ओशखत नसतो
त्याला इतरांची खरी ओळख
कुठून असणार?

तू ईश्वर ,भगवन् मी मात्र नश्वर---

  तू हंसतोस तेव्हां
   लाखलाख चांदण्या हंसतात
    असं हंसणं दिलखुलास
     सर्वांना सुखवणारं
      सर्वांना फुलवणारं
     तुझं हंसणं कळतं ज्याला
      तोही हंसतो.
     असं हंसणं मिठास तुझं
      तुझं हंसणं सुगंधी
       क्षणोक्षणी हंसून
        हंसवतोस सर्वांना
        हीच तुझी नवलाई
      हेच तुझं ऐश्वर्य
       म्हणून तू ईश्वर.
       भगवन्
       मी मात्र नश्वर.
       मर्त्य मानव, अल्पजीवी.
       तू शरीरीं असून अशरीरी
        मी मात्र शरीरातील शिरशिरी.

तिचं वेड लागताच----

  साधनेत मन रमत नसतं
  क्षणोक्षणी  नवी नवी रूपे
   धारण करते  ते
  .कामरूप मायावी.
   फसवतं कळत न कळत.
    फसल्यावर कळतं.
     खूप  उशीरा.
    शक्तीशाली मनाला
    युक्तीनं भक्तीत जुंपावं.
    नामात गुंतवावं.
     तेव्हां ते तदाकार
      तल्लीन होऊन
       ताळ्यावर येतं
       दडी मारून बसतं.
        चिडीचुप गुपचुप
.      तरंग कुठलाच नसतो.
        वासना ,विकार,
         विखार विषारी.
       शांत सारे.
      आत्म्यातच लीन ते.
      दीन होऊन शरणागत.
    ..सामर्थ्यशाली सत्तेच्या
       इशाऱ्याने करते वाटचाल.
       शेवट पर्यंत पोहचवणारी वाट
       त्याला सापडते.
        निजगृही निजानंदात
        मस्त होऊन जाते ते.
        हुरहुर नसते, काहूर नसते.
        असते ती स्तब्धता,शांतता.
       . आनंददायी,आनंद वर्धक,
          संक्रामक.
        तिचं वेड लागताच
        द्वैत संपतं.
        अद्वैताचा होतो साक्षातकार.
        येतो प्रत्यय.
       चराचरांत विश्वंभर दिसतो.
       सत्ता त्याचीच.
      द्वेष,असुया अहंकार सारे सारे
      संपते.क्षुद्रातिक्षुद्र जीवातही
     आत्म्याचे दर्शव होते.

कणाकणातून क्षणाक्षणाला---

तू   नाही  कुठे  ?
तू इथे तिथे सर्वत्र
आतही तू बाहेरी तू
तूच परम पवित्र
       ही सृष्टी तुझीच लीला
       चंद्र, सूर्य अन् नक्षत्रेही
        तूच दिली आम्हाला
         तू पालक या जगताचा
  तू स्वामी या जगताचा
   संहारक ही तूच तूच तू
   ब्रह्मा ही तू,विष्णुही तू
    शिवही तुझेच  रूप
            पर्वतराजी सुदूर दिसते
             दाखविते ती तुझी भव्यता
             चराचरातून स्नेह पाझरे
              हीच तुझी दिव्यता
    अधांतरी    नभ
     निळा   चांदवा
      निळ्या नभातिल  सौंदर्याचा
       तूच  नसे  का  निर्माता  ?
                 हे वाहती वारे मंदगती
                  या सरिता धावती कुणाप्रती ?
                   रत्नेशाचा  ईश तूच रे
                    तरीही असशी सूक्ष्मगती
        फुलेही फुलती
         रंग  उधळती
          जगां खुलवती
           सुगंध देती दिशादिशाप्रती
                     कणा कणातून क्षणाक्षणाला
                      तव   सत्तेची
                       तव   स्नेहा ची
                        ये    प्रचिती.
     

करिशी का तू खंत?

करिशी का तू खंत?
वेड्या, हृदयी तुझ्या भगवंत
कृपा तयाची अद्भुत होता
हो  दुःखांचा  अंत
भक्ती त्याची सुफलित होता
    निर्धन  हो  धनवंत ,वेड्या ,
आंधळ्यास तो देतो दृष्टी
पांगळ्यास तो देतो शक्ती
एक पाहातो सारी सृष्टी
     दुसरा फिरे दिगंत,वेड्या,
बहिऱ्यास येती कान
वेड्याला  होई  द्न्यान
बहुश्रुत होऊन फिरे एक
     तर दुसरा बने महंत,वेड्या,
मुक्यास देतो वाचा शक्ती
करू लागता ईश्वर भक्ती
अलभ्य लाभे जीवनमुक्ती
      मिळतो  ब्रह्मानंद,वेड्या,
       हृदयी  तुझ्या भगवंत.  

समर्पण---

समर्पण
काया,वाचे,मने व्हावे.
काया तुझीच किमया.
माते ,तुझ्याच कामी
कणकण क्षणक्षण झिजावी.
निशीदिन तुझेच स्मरण.
तेच जीवन .तेच चैतन्य.
तुझे विस्मरण म्हणजेच
मृत्यू.
तुझी इच्छा बलवती ,अंतिम.
तुझ्या इच्छेप्रमाणेच
सर्व इंद्रियांच्या हालचाली
व्हाव्यात.
त्यांचा भाग  त्यांना मिळावा,
तृप्ती व्हावी.
श्वासोच्छवास तुझ्या कार्यासाठी
वाणी तुझ्या संकीर्तनासाठी.
बोलणारी शक्ती तूच.
तुझे रूप,तुझे गुण,
वैभव तुझे,तुझे यश,
कीर्ती तुझी,तुझा पराक्रम
शब्दाशब्दांतून व्यक्त व्हावा.
सर्वत्र पसरावा भक्तीचा सुगंध.
मनाला तुझे व्यसन जडावे.
तुझे चिंतन तुझे मनन
तुझ्याच अस्तित्वाचा
आविष्कार व्हावा सदा सर्वकाळ
प्रत्येक कृतीतून उक्तीतून
हाच ध्यास,हेच ध्यान,
हाच अभ्यास घडावा जन्मोजन्मी .
तुझी भेट होई पर्यंत.

तो पहातो अंतरग

फुले नकोत,गंध नको,
धूप नको,दीप नको
आरती वा स्तोत्र नको
शंख नको,ढोल नको
   हे तर बहिर्रंग.
तो पहातो अंतरंग
ते मात्र निर्मळ हवे
मलीन नको.
शुद्ध अंतरात
,प्रबुद्ध मनात
भगवंत असतो.
चित्त होता तदाकार
होतो साक्षात्कार
स्वत्व,अहंकार
ताठा वा अभिमान
सारं सारं विसरून
विनित भावे नम्र होऊन
माणसानं जावं
शरण त्याला.

 

सद्गुरु सत्याचे,शिवाचे,मांगल्याचे आनद निधान

सद्गुरु कल्पतरु
वांच्छिले ते देतो भक्तां या
सद्गुरु चिंतामणी
चिंता घेऊन सर्वांच्या-
चिंतामुक्त करतो भक्तां या
सद्गुरु परीस,अद्भुत
जीवनरूपी लोहाचे
करतो  सोने-प्रेम कटाक्षे
पहाताच.
सद्गुरु मोक्षदाता
सद्गुरु त्राता
सद्गुरुच परमात्मा.
परात्पर तत्वदर्शी
दृष्टीदाता.
स्रष्टा सद्गुरु.
सद्गुरु माऊली
स्नेहाची साऊली
देते वत्सां या.
सद्गुरु परमपिता
रक्षिता, पोषिता
भक्तांचा.
सद्गुरु सत्याचे, शिवाचे, मांगल्याचे
आनंद निधान.
मोक्षाचे,मुक्तीचे,परमप्रीतीचे,भक्तीचे
विशुद्ध आश्रयस्थान.

जगी भरला परमानंद

आनंदी आनंद
जगी भरला परमानंद
चैतन्याच्या स्पर्श सुखाने
स्वैर पांखरे भिरभिरती
दाही दिशातून निनाद उठती
    गाती गाणी  धुंद
कळ्या कळ्या या हसती खुलती
मंद सुगंधा उधळून देती
गुंजारव भुंगेही करती
     मती होई गुंग
पान फुलांतून तेज ओघळे
फळाफळातील ओज आगळे
हरितांकुरही वाऱ्यासंगे
        नर्तनात दंग
प्रसन्न वदने उषा हासते
अरुण सारथी करी अभिवादन
तेजोधारा झरझर झरती
           पसरित नव रंग

खरा एक सांगाती ,भगवंत

संतकृपा व्हावी
चित्त शुद्ध व्हावे
भाग्य उजळावे,अभाग्याचे
जन्म मरणाचा
फेर हा चुकावा
मुक्ती या जीवा, लाभो नित्य
संत चरणांची
घडो नित्य सेवा
वर हाच द्यावा,सद्गुरुराया
नको धनदारा
पुत्रादि काही
क्षणिक पसारा,मायावी हा
अंतकाळीचे हे
कुणी न सोबती
खरा एक सांगाती,भगवंत

साधक होऊन क्षण क्षण जगावं----

अंतिम सत्य ? अमूर्त,अनंत.
तत्व केवळ.निर्गुण,निराकार.
चैतन्य,प्राण,आत्मा!
प्रद्न्याचक्षूच पाहू शकतात त्याला.
तोच ईश्वर,तोचअहं,जड चेतनात तीच शक्ती-ब्रह्म वा भगवती,
 अनादि अनंत.
 तिला जाणताच सारं सारं समजू
 लागतं.विवेक जागा होतो.अंधार
 नाहिसा होतो.
 पडतो प्रकाश लखकन्.
 श्रेय तेच ,ईप्सित तेच.
 जीवनाचंअंतिम धेय्य तेच.
  जन्म केवळ त्यासाठीच.
  पुन्हा जाणं येणं टाळण्याचा
  गुह्य मार्ग,राज मार्ग तोच.तो.
   साधक होऊन क्षण क्षण जगावं
   जगण्यातला आनंद घ्यावा,
    आनंद द्यावा निरिच्छ होऊन .
     अनासक्त वृत्तीनं भोगावेत
     भोग सगळे यदृच्छया यथेच्छ.

तूच एक आधार---

तूच एक आधार
   देवा, तूच एक आधार
 जीवन नौका, तू नावाडी
वल्ही सारी तुझ्या हवाली
सुखेनैव ती पैलतिरावर
  जाऊदे करतार
येवो वादळ, उठोत लाटा
तुटोत तारे,नभही कोसळो
आद्न्या तव ही भुते मानिती
  करती ना अविचार
 तू निर्माता तूच पोषिता
  तू दाता अन् तूच त्राता
  देतो तू अन् घेतोही तू
    अन्य न पथ वा द्वार
मी शरणा गत नत तव पायी
प्रपंचात या पूर्ण गुंतलो
स्वत्व विसरलो दुःखी झालो
    होई फरफट फार

शोध घ्यावा आतल्या आत

हे जग आपलं नाही.
शरीरही कुठंय आपलं?
जरा,व्याधी, मरणाधीन.
इंद्रिये  पराधीन,भोगासक्त.
वाणी तरी कुठे स्वतंत्र?
मनही  चंचल.
संकल्प विकल्प रहित.
बुद्धी मलीन,भ्रमिष्ट.
माणसाला वाटतं
मी स्वतंत्र,स्वच्छंदी,स्वानंदी
भास सारा,गैरसमज.
सच्छिदानंद आत्म्याचा,
अस्तित्वाचा,चैतन्याचा
शोध घ्यावा आतल्या आत
अलिप्त राहून
शांतपणे छेडावा
ओंकार
अनादि,अनंत.
तो सुर लागताच
सारे सारे बदलते
दुःख,दैन्य,दारिद्र्य
दूरदूर पळते.
जीवनात संजीवन
माधुर्य येते

नाम तुझे गोड-रूप सावळे सुंदर

नाम तुझे गोड
पुरविशी कोड
ठेविशी चाड
   भक्ताची तू
धावत येशी
उशीर न करशी
संकटी घेशी
   उडी सत्वर
पिलावर जैसी
नजर मातेची
तशी तुझी दृष्टी
   भक्तावर
तुलाच कळते
कुणा काय द्यावे
पात्रा पात्र ठावे
   देवा,तुला
भक्ता साठी देवा
अनवाणी पळशी
पुरविशी  त्याची
   इच्छा जी ती
गजेन्द्राने धावा
केला तेव्हां
धावत तू आला
   मदती साठी
द्रौपदीची हाक
ऐकून देवा
लज्जा राखण्याला
   आला तूच

रूप तुझे देवा
सांवळे ,सुंदर
दिसो निरंतर
   डोळ्यांना या
शांत तुझी दृष्टी
पहाताच सृष्टी
कुणी न राही कष्टी
   राऊळी या
भजनात दंग
पहा भक्त वृंद
वाजविती टाळ
   आणि मृदुंग
कीर्ती तुझी गाती
मूर्ती तुझी पाहती
गायनात विसरती
   देहभान.

तरीही वेडं मन हाकारत राहतं तुला.

जेव्हां मन उदास होतं
निराशा, हताशा छळतात जीवाला
तेव्हां तुझी प्रकर्षानेआठवण येते.
भावूक मन भावनेच्या प्रवाहात
गटांगळ्या खातं.
तेव्हां तुझी प्रकर्षाने आठवण येते
अंतःकरण पिळवटून येतं
धडधड वाढते,धडपड थांबते.
क्रियाशीलता मंदावते.
तेव्हां तुझी प्रकर्षाने आठवण येते
फुलपांखरी जीवन तुझं.
गतीमान,स्वच्छंदी,बेबंद.
बंधनहीन हालचाल तुझी
डोळ्यांना सुखावते.
भावतं हृदयाला सारं काही.
वाटतं तुला सोडू नये.
पण-------------
असं होत नाही.साद घालूनही
तू मात्र येत नाहीस.
तरीही वेडं मन हाकारत राहात
तुला वारंवार.
न थकता,न विसावता.
परत परत तीच खेळी.तेच डाव,
तेच पत्ते,चाली त्याच.
तरीही कंटाळा मुळीच नाही.
अखंड चाल.खंडित काहीच नसतं.
सारं सारं विपरीत घडतं.
तरीही मनावर काहीच घ्यायचं नसतं.
हंसत हंसत साऱ्या साऱ्या बेरहम दुःखांना
आंतल्या आंत धुसमुसत बसायचं असतं.

तरीही शोध सुरूच आहे.

तुझ्या अस्तित्वाविषयी
अनादि काला पासून
किंवदन्ती कितीतरी.
अनुकूल ,प्रतिकूल.
तुझे अस्तित्व स्वीकारणाऱ्या
नाकारणाऱ्या.
पण तुला त्याचे काय?
तू आपला गर्क
आपल्याच कामात.
निर्मिती,संगोपन,विनाश.
सारं सारं तुझं कर्तृत्व.
तुझ्या अनंत नावांचा
सतत घोष चालतो.
जप,ध्यान,तपश्चर्या
तुझ्या प्राप्तीसाठी
अनेक मंदिरे,पूजाघरे,
मशिदी,चर्चेस,गुरुद्वारे.
तुझ्या स्मृतीत
तुझ्या वास्तव्याची ठिकाणे.
तू तर यच्चयावत् प्राणी मात्रांच्या,
सजीव,निर्जीवांच्या
अंतरयामी वसतोस.
वाःदेवा,देवाधिदेवा,
मनःपूत धावा करणाऱ्यांना
पावतोस तू म्हणतात सारे.
तृप्त ते होतात.
इच्छा,आशा, आकांक्षा
साऱ्या साऱ्या होतात
पूर्ण सर्वांच्या.
म्हणून म्हणतात
पूर्ण तू पूर्ण मी
पूर्णातून पूर्ण काढले तरी
खाली उरते पूर्णच.
आगळी वेगळी वजाबाकी ही !
छे कोडं प्राचीन.
कुणालाच अद्याप
उलगडलं नाही.
तरीही शोध सुरूच आहे.

नाम तुझे घेता

नाम तुझे घेता
जीभ होई धन्य
तुजवीण रामा
   आसरा न अन्य
नाम घेता घेता
देहभान नुरते
उरतो केवळ
   ब्रह्म भाव
आनंद तरंग
उठती हृदयी
लाभतो जीवा
   शांती ठेवा
नाम तुझे घेता
नुरे भव चिंता
तूच एक त्राता
   भवाब्धीचा
नाम तुझे घेता
मन हो उन्मन
समाधी धन
   लाभे जीवा
तुझे मी लेकरू
सांभाळ आता
नुरला अन्य
   वाली कोणी

मग नसते कुठलीच भवभीती

प्रपंचात सुख नसते
सुखासाठी धडपड नुसती.
तडफड जीवाची.
प्रयत्नांची शर्थ.
प्रपंचच खोटा असतो.
संपत्ती असते,
संतती नसचे
.संततीअसूनही
सुख नसते.
प्रत्येकाच्या प्रपंचाात
काहीना काही उणीव असते.
ही सारी किमया
त्याची असते.
प्रपंच त्याचा
निमित्त तू
असा ठेव भाव
असू दे दृढ विश्वास.
मग बघ
प्रपंचाचा नूर बदलतो.
दुःख जाणवत नाही.
सारं सारं सुसह्य होतं.
सुकर होतं.
उणीव कुठंच राहात नाही.
हवी फक्त कृपा त्याची.
त्यासाठी नामावर त्याच्या
लागते जडावी प्रीती.
मग नसते कुठलीच भवभीती.

पुरुषार्थ असतो संघर्षात

जागा हो
जंगलचा राजा तू
उगीच मेंढरू बनू नको.
स्वयमेव मृगेंद्रता
हेच ब्रीद,हेच लक्ष्य,
स्वभाव हाच.
स्वत्व विसरून
म्यॉं म्यॉं करू नकोस.
डरकाळी ऐकताच तुझी
सारे थरथरा कांपतील.
शेपट्या घालून
दूरदूर पळून जातील.
तू तर मृगेंद्र
शक्तीशाली,साहसी.
शिकार तुझी
तूच शोधून काढ.
स्वतःची शिकार
होऊ देऊ नकोस.
स्वतःच्या तेजाची,ओजाची
लाज ठेव.
लाचार,दीन, हतबल
बनू नकोस.
उगीच कुणापुढे हात पसरून
भीक मुळीच मागू नकोस.
मागून जगात कुणालाही
काही ही मिळत नसते.
शक्ती स्वतःची पणाला लावून,
लढाई लढून
श्री,धी खेचून आणायची असते.
पुरुषार्थ असतो संघर्षात.
भित्र्यांना जग भिववतं
त्यांचं सारंच लुटून नेतं

चक्र

येणं ,जाणं ,जाणं,येणं
हाती आपल्या मुळीच नसतं.
नियतीच्या संकेतानं
सारं अपसुक घडत असतं.
संगत सोबत दोन दिसांची,
दोन घडीची की क्षणार्धतेची
काही काही कळत नसतं.
अंधारात दूर दूर
प्रकाशाचा शोध घेत
सान्त असून
अनंतास साद घालत
आस्ते आस्ते ठेचाळत
पुढे पुढे जायचं असतं.
जाणं, येणं
येणं ,जाणं
चक्र अबाधित चालत असतं.

संसार संसार

संसार संसार

उठा म्हणताच _उठावं
बसा म्हणताच_बसावं
चला म्हणताच
हूं चू न करता
निमूटपणे चालावं

नजर न उचलता
नजरबंद होऊन
नजरेच्या इशाऱ्यावर
सारं सारं करावं

तेव्हां कुठे
थोडीशी होते प्रशंसा !

संसार संसार यालाच म्हणायचं
जोजार सारा सहन करून
हसत हसत राह्यचं
गळ्यापर्यंत फसल्यावरही
गुपचुप बसायचं.

जगाला हसता हसता

जगाला हसता हसता
स्वतःचंच हसं होतं
स्तंभित सारे विचारतात
असं का होतं .?
द्यावं तेच मिळतं,
पेरावं तेच उगवतं.
प्रकृतीचे नियम हे,
त्यांना अपवाद नसतो.
इतरांना फसवता फसवता
माणूस स्वतःच फसतो.
भूलथापा देता देता,
स्वतःलाच भूल पडते 
स्थिती विपरित होते,
माणूसपण हरवून जातं
आंधळी चाल असते
तोवर सारं ठीक असतं
"शो" म्हटल्यावर
हार निश्चित असते

प्रकृती ,निसर्ग

 प्रकृती,निसर्ग
विकृती तिचा स्वभाव नसतो
श्रमणाऱ्याला कष्टकऱ्याला
प्रत्येकाला हवं ते देते
प्रकृती परोपकारी
आपपरभाव ,हेवेदावे,द्वेष,मत्सर
प्रकृतीच्या स्वभावात नसतात भाव हे
ती तर न्यायप्रिय,कर्तव्य कठोर
कुठलाही  स्वार्थी विचार मनात न ठेवता
देत असते सर्वांना
देते ती प्रकृती
घेते ती विकृती
प्रकृती कृतीवर भाळते
निढळाचा घाम गाळणाऱ्यावर प्रसन्न होते
भरभरून देते सुख समृद्धी
माणसाच्या जगात असे नसते
हिशोब असतो देणे घेणे असते
.देण्यापेक्षा घेणेच अधिक असते
त्यामुळे ईर्ष्या,द्वेष,मत्सर,लोभ
सारी सारी संघर्षाची पिले.
प्रकृतीत निरामय शांतता असते
मानवी जगात दुःख ,दैन्य,गरीबी,अगतिकता,लाचारी
माणूसच अविचारी
प्रकृतीचा स्वभाव बदलत नसतो
माणूस मात्र क्षणोक्षणी
रंग बदलणाऱ्या सरड्या प्रमाणे
रंग आपले बदलत असतो
शांत कधी बसत नसतो
हे हवं ते हवं हाव मुळी संपत नाही
तृप्ती होत नाही
सुख शांती समाधान
कधी त्याला मिळत नाही.

आज ढळत्या वयात-

सावधान शब्द ऐकताच
रामदासांनी बोहल्यावरुन पळ काढला.
उपासना, साधना ,कठोर तपस्या करुन
स्वामी झाले.समर्थ झाले.
मी मात्र अधीर होतो सावधान शब्द ऐकण्या साठी
तो शब्द कानावर पडताच कोण आनंद झाला!
गळ्यात माळ पडावी म्हणून कोण घाई!
क्षणिक आनंद होता तो.

तेव्हां पासून गमावलं काय ,मिळवलं काय
याचा हिशोब केला.
आज ढळत्या वयात ताळा केल्यावर कळलं
हाती काहीच आलं नाही.
प्रपंच लटका.
दुःखाचे डोंगरच वाट्याला आले.
सुख क्षणिक.
अश्रूंची गणतीच नव्हती
जखमा तर रोज रोज होत राहिल्या.
तरीही सावध झालो नाही.
जाग आली नाही.
कळलं आकळलं नाही.
वेदनांच्या डोहात पुन्हा पुन्हा लोटला गेलो.
तरी पोहायची हौस  फिटली नाही.
भवसागर तरायची आस अजून तशीच आहे.
रडता रडता जगणं. क्षणोक्षणी मरणं
असंच चाललंय.असंच चालत राहील
उदास मनाला मनाचे श्लोक ऐकवायचे
उपासना साधना शून्य.

रामदास सूद्न्य होते.मी मात्र अद्न्य,अडाणी,
वेडा जीव.
वेडावणारं जीवन जगायची हौस होती.
ती अपूर्णच.
वेड घेऊन नेहमीच पेडगावला मात्र जावं
लागलं.
नियती,प्रारब्ध, कर्मगती हीच दुसरं काय?

जगीं भरला भगवंत

जगीं भरला भगवंत.
जलातही तो,स्थलातही तो,नभातही तो.
तोच अंतरीक्षात.
सूर्य तो अन् तोच चंद्रमा,ग्रहतारे नक्षत्रेही
तोच .
पर्वतात तो,खाईतही तो,तोच नदी नाल्यात.
पशूत तो,पक्ष्यातही तो,तोच जीव जंतूत
फुलातही तो,मुलांतही तो,वृक्षातही तो,
वेलींतही तोच.
सिंहातही तो,व्याघ्रातही तो,तोच वनात जनात

तुझ्यातही तो, माझ्यातही तो,तोच नटे सर्वात.
तोच चालवी, तोच बोलवी,तोच वसे मौनात.
भोगातही तो,त्यागातही तो,धर्मातही तो.
अधर्मातही तोच.
राजाही तो,रंकही तो,साधूही तो, भोंदूही तो,
तोच गुरु शिष्यात.
तोच जगाचा निर्माता,भोक्ताही तोच.
पालन कर्ता ,संहारकही तोच.
गंमत जम्मत,जय पराजय,सुख दुःखाचा,
लाभ हानी वा प्रिय श्रेयाचा,द्वंद्वात्मक या
भासाचा,असे नियामक तोच.

सर्वभावे शरण जावे',यंत्र होऊन सदा भजावे.
यंत्री तो त्याची सत्ता इथे तिथे सर्वत्र.
पिंडातही तो,ब्रह्मांडातही तो.
उरे पुरुन सर्वात.

जीवन त्याचे देणे.
त्याला क्षणक्षण स्मृतित ठेवती साधू अन् संत.

ह्या सत्त्याची येता प्रचिती
अहंभाव तो विरून जातो
कर्तृत्वाची शेखी नुरते.
उरतो आत्मानंद केवळ ब्रह्मानंद.

खेळ त्याचा

सत्ता, संपत्ती,सौंदर्य
ईश्वराची कृपा सारी
द्यायचं तेव्हां देतो
न्यायचं तेव्हां नेतो
माणूस मात्र म्हणतो
सत्ता मी मिळवली
संपत्ती कमाई माझी
सौंदर्याचा मी निर्माता
निखालस खोटं सारं
खेळ त्याचा त्यालाच
कळत असतो.
पटावरल्या सोंगट्या साऱ्या
चालतात त्याच्या निर्दे शाने
चाल त्याची कुणालाच  कळत
नसते.
दान पडले आपल्या हातून
वाटतेआपल्याला.
सोंगट्या आपणच चालवतो
म्हणतो आपण.
खरं तर
सारा सारा त्याचाच पसारा
त्याचंच कर्तृत्व
त्याचीच लीला.

हा क्षण उत्कटतेने जगूया

हा क्षण उत्कटतेने जगूया
सावधतेने जगूया
जागृत राहून जगूया
क्षण क्षण क्षण क्षण हो परिवर्तन
अणू अणूचे चाले नर्तन
देहा मधले हे संवेदन
   अलिप्ततेने बघूया
आनंदाची ऊर्मी येता
रोम रोम हो पुलकित
प्रेमप्रवाहे क्षणोक्षणी
    रसमय तनमन करूया
अगणित कानी येती मृदु स्वर
माधुर्याचे होई सिंचन
झरझर झरती अमृतधारा
सवे तयांच्या ताल धरूनी
     मधु मधु गुंजन करूया
शब्द , रूप ,रस,गंध, स्पर्शही
सारे सारे क्षणभंगुर हे
अनुभव  साचा हा सर्वांचा
प्रत्यय येतो या सत्याचा
      दर्शन त्याचे करूया
क्षणोक्षणी ये नवनव अनुभव
भवचक्राचे फिरणे अविरत
आहे त्याला अनुग्रह जाणुन
     उदासीन राहूया
साक्षीभाव हा येता येता
पदोपदी दृढ होते समता
प्रद्न्या जागृत होते मग ती
     दैन्य दुःखही जाते विलया

माणूस-एक कोडं ?

माणूस?
एक न उलगडलेलं कोडं.
बोलतो तसं वागत नाही.
वागतो तसं बोलत नाही.
आत एक बाहेर दुसरंच.
दुटप्पी वागणं,
उठणं, बसणं,बोलणं.

उक्ती कृतीत मेळ नसतो
कृती कशीही झाली तरी
तिचंच समर्थन अहर्निश
हीच त्याची ओळख.

हजारों वर्षांपासून
माणसाच्या वर्तनाचे
निरीक्षण परीक्षण करताहेत
संशोधक मानसशास्रद्न्य
अजूनही माणूस कुणाला
उमगला नाही.
मन हाती आलं नाही
शोकांतिका.

बोल कुणाला लावायचा नाही
दोष कुणाला द्यायचा नाही.
असंच चालत आलंय
असंच चालत राहील
माणूस न सुटलेलं कोडं
हीच त्याची ओळख राहील.

याच गृहीतकावर
पुढची वाटचाल होत राहील.
वाट मुळी संपत नाही
शोध थांबत नाही
हाती काहीच येत नाही.

गंमत हीच गुंगवते मती
होते दुर्गती
तरी म्हणायचं होतेय प्रगती
आगेकूच!

फूलोंने मुझको' हँसना सिखाया

फूलोंने हँसना सिखाया मुझे
काँटोंने सबको रुलाया.
कभी हँस कभी रो यही जिंदगी है
सितारेंने मुझको चमकना सिखाया

कभी सुख कभी दुख मिलेगा मुझे
धरतीने मुझको सहना सिखाया

कभी चॉंद बढता कभी चॉंद घटता
कभी यश मिलेगा, अपयश कभी तो
झरनेने मुझको चलना सिखाया

न डर किसीसे चलतेही रहना
लडना है हरदम विपदा बलासे
चीँटीने मुझको संग्रह सिखाया

हो राह फूलोंकी फिरभी न रमना
हो राह फतरीली फिरभी न थमना
लक्ष्य नदियाने अंतिम दिखाया

खिलती कलियॉं मुरझानेको
हँसकर एक दिन मर जानेको
मरनेसे पहले सुकीर्ति सौरभ
फैलाते रहना मुझको सिखाया .

म्हाताऱ्यांनी रडायचं नसतं

त्यांच्यासाठी खूप केलं .
पोटाला चिमटा देऊन  वाढवलं त्यांना.
म्हणायची सोय नाही.
व्यापार तोट्यात चालला
म्हणून नाउमेद व्हायचं नसतं

सोसायला हिंमत लागते
सोसता सोसताच मुक्यानं
शेवटचा श्वास शांत व्हावा
अशीच इच्छा ठेवायची असते.

रडायचं एकट्यानंच
हसायचं हसवायचं सर्वांना
रीत ही पाळली तर
तणावरहित होतं जगणं

सारंच एकदा झटकून टाकावं
स्वतःच समजून घ्यावं
त्यांच्या नादात त्यांना राहू द्यावं
आपलं आपण दुरून पाहावं

त्यांना मुळी वेळ नसतो
सगळाच खेळ असतो
डाव चुकला म्हणून
म्हाताऱ्यांनी रडायचं नसतं

प्रवाहपतित मानव

मानव जगतो जगण्यासाठी
   छोटेघरकुल प्रियजन अपुले
   त्या नच माहित अन्य घरकुले
    विश्व आपुले कुटुंब हे तर
केवळ म्हणतो म्हणण्यासाठी-मानव---
    सत्याचा त्यां रंग न माहीत
     हिंसेतच त्यां लाभे तृप्ती
      अपरिग्रहाची भाषा वरवर
तत्वे पोपटपंचीसाठी-मानव---
       स्वर्ग मोक्ष वा इतर कल्पना
        अनुभूतीविण फोल भावना
         इंद्रपदाचा तयास हेवा
सुखात रमते सदैव दृष्टी-मानव---
       .  तत्वासाठी नसे समर्पण
          भक्तीसाठी करी न कीर्तन
           कळे न का तरी करतो गायन
हाक देतसे हाके साठी-मानव----
        . प्रवाह पतिता .पुष्पां जैसा
          ओघ नेतसे .पुढे वाहुनी
           त्यां नच माहित कुठे जायचे
वाहे केवळ वाहण्यासाठी-मानव---

समय बलवान होता है

तिनका एक असाह्य, निर्बल
कोने में पडा था अपाहिज.
दुर्भाग्यपर रोता था.चुपचाप
अकेला.अनचाहा,बेदखल.

किसीकी क्रूर आँखें तुच्छता से
उसकी ओर देखती थी-
सरसरी निगाह से.
सुई सी चुभती थी.

थर्राया घबराया डरपोक बेचारा.
वही उसी कोने में सडक के
सड रहा था.

एक दिन उठा प्रभंजन.
जोरदार हवा ने
तिनके को उठाया,शक्ति दी.
फिर तिनकेने कमाल करके दिखाया.
रोबिली आँखों को सबक सिखाया.
गरूर उसका मिटाया.

हवा के साथ उठ गया.उन्मत्त आँखों में.
धँस गया.
रोशनी छिन गई.वाहियाद आँखों की
शक्ति खो गई. मल मल हैरान-
तिनका चुभता गया.अंदर ही अंदर
घुलता गया.

जिंदगीभर रोनेवाला,डरनेवाला
साथ मिलते ही निर्भय हो बेदर्दी को
जी भर रुलाता रहा.
रोबिली आँखें कराहती रही
बदकिस्मतीपर आँसू बहाती रही.

समय बलवान होता है.
एक न् एक दिन दुर्बल भी
बलवान होता है.
कोई न् कोई सहारा दे,हिम्मत दे
उसे ऊँचा उठाता है,गति देता है,
जोर बढता है.
कमजोर ताकतवर बनता है.
आसमान छूने लगता है.
सितारे गिनने लगता है.

शब्द

लच्छेदार,प्यारभरे.लुभावने
शब्दों में उलझाकर
किसीको धोखा देना
आसान है.
बार बार निरे, खोखले,
आडंबरपूर्ण शब्दों से
लोगों को लुभाना
भूल है.
एक न् एक दिन
पोल खुलती है.
तब
आरजू,मिन्नते
मानी नहीं रखते.
ऑंखोंसे अंगारे,
हृदय से आहें,
ओठों से अनाप,शनाप,
जहरीले,जोरदार,
भडकानेवाले,बेहया,बेरहम
शब्द जन्म लेते है
धडल्ले से.
अनगिनत वादों को
याद वे दिलाते है.
शब्दों से प्रेरणा ले
बदला लेने की भावना से
हजारों हिंस्र् हाथ उठते है.
रक्तपात होता है,
वज्रप्रहार होता है
विध्वंस होता है
विनाश होता है.
फिर पुनः
शब्दों का सहारा ले
नये शासन का,
नये युग का,
नये समाज का
सूत्रपात होता है

हाथ

याचना व्यर्थ है
प्रयत्न ही सार्थ है

जुडे हाथ निःसत्व,
निष्क्रिय,निष्चेतन.

क्रियाशील,कृतार्थ,
कर्मप्रिय,धर्मरत हाथ
जबकाममें  लगते है
लगातार बेशुमार
अथक मेहनत करते है

परिश्रमी हाथोंमें
पारदर्शी,दूरदर्शी
सौंदर्य होता है
उनमें ही
स्थिर श्री होती है
विलक्षण धी होती है

वैभव,सत्ता,समृद्धि, सिद्धि,
हाथोंमें ही होती है
हाथोंका करिश्मा,जादू गिरी
हाथ जब उठते है
कार्यमग्न होते है
दुर्भाग्य,दुःस्वप्न
पलभरमें मिटते है

हाथही भाग्यके ,भविष्यके
उत्कर्षके
शौर्य या क्रौर्यके
जन्मदाता होते है

जख्म अभी हरे है

जख्म अभी हरे है,भरे नहीं
मरहमपट्टी होती रही,
हो रही सदियोंसे
घावअनेक गहरे है.
गंभीर है
बेचारे,दीन,गरीब,लाचार
लानत भरी जिंदगी
जी रहे
व्यथाएँ पुरानी दर्दनाक
आहे अनगिनत,अपरिमित
अनबूझ प्यास बुझी नहीं
रोना रो रहे,बस् यूँही जी रहे
रोजमर्रा हजार बार
मरकरभी ठंडी सॉंसे ले रहे
शोर है मातम है
अर्थी अभी उठी नहीं
उठती नहीं
शांति,अमन,चैन,खुशहाली के
झुटे सपन देखते देखते
निश्चेतन,निष्प्राण हुए नयन
खुलते नहीं,खिलते नहीं

लीडर

डर की कोई बात नहीं
अब डर काहेका?.
लीडर जो बन गये
निडर जो बन गये

वादे जो किये थे
स्टेज की बाते थी
भुलावा था दिखावा था
भूल जावो सब कुछ
जो कहा था,कहाया था
प्रचारज्वर के
वे सभी प्रलाप थे
बे सिरपैर की बाते
धोखाधडी थी

वोट पाने के लिए
नोट जो दिए थे
पानी सी शराब पिलाई थी
दंगेफसाद जान बूझ
कराने में खर्चे जो हुए थे
उनको अब बेरहमी से
हर हालत में फिरसे जोडना है
तिजोरी भरनी है
हिरे जवाहरात से
वे ही काम आते है
मतदाताओ को खरीदकर
सत्ता हथियाने के
ये ही तो साधन है
प्रलोभन है

चोरी भले ही करनी पडे
चाहे झूठ बोलना पडे
अन्याय,अत्याचार,शोषण भी
करना पडे
तो भी शरम किस बातकी
बेशरम ,बेहया ,बेवफा बनकर ही
लोग लुभाए जाते है ,झुकाए जाते है
कर्ज चुकाए जाते है
फर्ज निभाए जाते है

नये युग में,जनतंत्र में
जनता को वश में करने का
यही एक मंत्र है
खास एक तंत्र है

शिक्षणाची गंगोत्री

अंगणवाड्या
बालवाड्या
प्राथमिक शाळा
माध्यमिक शाळा
खेडोपाडी
शिक्षणाची गंगोत्री
दुथडी भरभरुन वाहू लागली.
नवनव्या शिक्षणसंस्था
गवता सम उदंड झाल्या.

खरं म्हणजे
शिक्षण सोडून तिथं सारंच
चालतं.

राजकारणाचे अड्डे.
वशिल्याचे तट्टू,
चमचेगिरी करणारे,
आदर्श शिक्षण सेवक,
यांचाच भरणा जास्त.
आप्तेष्टांसाठी
राखीव कुरणं ही.

मग काय
रामा शिवा गोविंदा
फावळ्या वेळात शिकवणं
इतर वेळात शेती वा धंदा
शिक्षण जणु जोड धंदा

परिश्रम,निष्ठा,
समर्पणाची वानवा.
नवनवीन उपक्रम नाहीत
टुकुझुकू टुकुझुकू
शिक्षणाचा खटारा
चाललाय गचके खात.
गचके देत

संस्कारशून्य,मूल्यहीन
वातावरण.
प्रसार खूप.प्रचार हाच.

कुठल्याच नवनवीन कल्पना,
नव्या संवेदना,
भविष्याचा वेध घेऊन
जीव लावून काम करणारी
मने नाहीत.

शिवारात वीज आली

शिवारात वीज आली
पंपआले.
हरित क्रांती झाली.
पाटाच्या पाण्याने
शिवारं न्हाऊन निघाली.

ऊस,केळी ,मोसंबी,
संत्री वा लिंबूंचे
मळे वाढले.

संपत्तीचा प्रचंड ओघ
खेड्यांकडे वाहू लागला.
स्वयंचलित वाहने, मोटारी,
ट्रक्स ,ट्र्याक्टर्सची चाके
भराभर फिरू लागली.

समतेची,बंधुत्वाची चक्रे
मात्र ठप्प.
अहंकार,ताठा,
दर्पोक्ती अभिमान,

खेड्या खेड्यातील
घराघरात
अमाप संप्पत्तीची
अचाट किमया
हेच चित्र हाच रंग
सर्वत्र खेड्या खेड्यात.

घरा मागे गोठा असतो

घरामागे गोठा असतो
शेणा मुताचा गंध
सर्वत्र दरवळतो.
दारापुढे गड्डा
सांडपाणी ,घाणपाणी
साचतअसते

पावसाळ्यात गंमतअसते.
चिकचिक सगळीकडे.
गटारी नसतात..
असल्या तर तुंबलेल्या.
पाणी त्यातलं वाहात नसतं.

दिवे मात्र लखलखतात
कोपऱ्या कोपऱ्यावर.

रस्ते उद् ध्वस्त. उखडलेले
खटार खटार खटारे
त्यावरुन चालत असतात

इतरत्र प्रगतीच्या चाहुल खुणा
स्पष्ट दिसतात.,
खेड्यात मात्र विष्ण्णता,
निराशा,वैफल्य.

ती सान्त शांत खेडी
जागी झाली,विकृत झाली.
एकी जाऊन बेकी आली .

मना मनात विखारआले.
सत्तेच्या खुर्चीसाठी
मस्ती आली.
उन् मत्त गुंडांच्या हातीच
सत्ता एकवटली.

शेष प्रजा दीन हीन
दुबळी होतआहे दिवसें दिवस
स्वत्व घालवून
निस्तेज, परांगमुख,लुळी, पांगळी
खुरडत खुरडत चालणारी
खुराड्यातील कोंबडी.
हीच का आमची खेडी?